Klaus Groth
Quickborn II
Klaus Groth

 << zurück weiter >> 

Anzeige. Gutenberg Edition 16. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

Prolog

(gedichtet für die feierliche Enthüllung des von Sr. Königl. Hoheit dem Großherzog von Mecklenburg-Schwerin geschenkten Portraits im plattdeutschen Verein »Schurr-Murr« in Berlin am 11. Januar 1879).

        Wer harr dat dacht vær noch keen dörtig Jahr:
Hier, in de Hauptstadt von dat dütsche Rik,
Int Hart von Dütschland, wo de Kaiser thront,
De Riksdag sitt, wo Post un Telegraph
Dat Wort hinutschickt an de üterst Grenz,
All in de Sprak, de Lessing sprok un Goethe. –
Hier warn mal, mank dat allerfeinste Hochdütsch,
Sik Lüd tohopen finn, de recht ut Lust
Ȩr Plattdütsch snacken warn, ȩr Modersprak,
So drist un fri, as hör sik dat man so.

    Berlin hett Wunner sehn in dörtig Jahr!
Wi hebbt en dütsches Rik, wi hebbt en Kaiser,
Wi hebbt en Parlament – wat hebbt wi nich?
Sogar en Ansehn hebbt wi in de Welt,
De lang de Prügeljungs weern mank de Nawers.

    Doch, wenn ol Fritz dar op sin Postament
Sik mit verwunnert, wenn he runnerkeek
Op unse tappern Siegers, as se keem'
Vun alle dütschen Stämm, ut alle Grenzen,
All as en eenig Volk, Kaiser væran:
He war sik mehr noch wunnern, keem he mal
Vun'n Sockel raf un hier in uns Vereen,
Keem in »Schurr-Murr« un hör uns Snacken an.

    Wat grote Daden sünd, dat kenn de Ol.
He weer en Held, un harr he't mitbelȩvt,
Harr he sik seggt: So muß dat Allens kamn,
Dat weer dat Mal west vær sin egen Strȩben. 289

    De stille Arbeit awer, un de Macht,
De in den Dütschen Geist steek, ȩr Gemöth,
Ȩr Poesie un Sprak, de kenn he nich.

    Hier kropen domals Mendelssohn un Lessing
Verlaten rum, de eersten dütschen Dichters,
Un dar op't Sloß dar seten um de Tafel
In Æwerfloth un frankschen Æwermoth
Mit Orden un mit Titeln de Franzosen.
Frausch war noch spraken, as al Goethe schrev,
Un all wat dütsch, goll vær gemeen un grof.

    Do weer keen dütschen Fürst, ok noch so lütt,
De mak dat na un sprok sin slecht Französisch,
Un all wat fein, klabaster achter an.
En bȩten lehr sogar de Börgersmann.
En lütten Brocken zier den ganzen Minschen,
Un weer dat man bon jour un serviteur.

    Blot unse Besten leten sik ni brüden,
De Lessing, Goethe, Kant, un wa se heet.
Un ünner, deep int Volk, bi Bur un Schipper,
Op't platte Land un an de wide See,
Dar blev man gar noch bi de olen Kläng'n,
De man dar lehrt harr bi dat Kinnerspill,
De achter Putt un Plog, bi Stür un Roder,
De twischen Mann un Fru, un Kind un Öllern
Noch jümmer klung'n, as al vær dusend Jahr.

    Doch sprok man schüchtern, blot noch ünner sik,
Dat goll vær »platt«, dat paß nich mehr »mank Lüden«.
Perzepter un Herr Paster, un de Herrn
Vun't Rathhus un ȩr Fruns un gar de Frölens,
De rȩdten hochdütsch, as man Onkel Bräsig.

    Do warn de Olen stumm, de Sprak verscholl,
De mal de Welt regeert harr mit de Hansa, 290
De Fürstendöchder spraken harrn tovær
Un Handelsherrn un Diplomaten schrȩben.

    Dat weer dat Plattdütsch! reinweg musedot!
Dar fȩhl ok nix mehr, as en Likensteen,
Un Lüd – Gelehrte – keem' vær dörtig Jahr,
De den ok fründlich drückt un schrȩben harrn.

    Do keem' dar wedder vun uns egen Lüd,
De harrn dat stumme Volk behorkt, de harrn
De Sprak verstan, de harrn den Geist begrȩpen,
Dat Schöne rutfunn ut de Knechtsgestalt.
De keem' un sproken lud in Schrift un Bok,
Wa schön se weer, de ole Modersprak,
Un wa vertrut, un dat to all, wat hartlich
Un minschlich, se den rechten Utdruck harr.
Se keem' ut Holsteen un ut Mekelnborg,
Ut Münsterland, dar keem' se, ut Westfalen,
Un bald, so weer se as en stattlich Heer
Vun Dichtern, Schriwern, Rednern un vun Lehrern.

    Dat is en Umswung in en Minschenöller
Mau much wull seggn, de Sak is wunnerbar!
Dar is vellicht keen Placken op de Welt:
Wo plattdütsch Lüd sünd, is de Sprak in Ehren.

    Uns nederlandschen Vettern horkt op uns,
Noch mehr de Vlamen an de Grenz vun Frankrik.
Dar's mennig Een, de drömt al vun en Rik,
– En Sprakenrik – dat vun de rußsche Grenz,
Bet na Dünkarken reckt in't Frankenland.

    Ja, wenn ol Fritz hendal keem vun sin Steen,
Un hier vundag' »Schurr-Murr« sik mal beseeg,
He war sik wunnern mehr as æwer Allens.
Twars sünd wi hier keen Helden, so as he,
Doch sprok sogar Fürst Bismarck mal dat Wort:
Wi harrn – wi plattdütsch Schriwers – harrn gewiß 291
Welk Nagels lȩwert to de grote Brügg,
De æwern Main nu Süd un Nord verbindt.
Wi harrn de Lüd int Süden wist, uns Bröders,
Wat unse Stamm int Norn vær düchtge Lüd,
Vær deep Gemöth, vær stille Tugend harr.
So harrn wi holpen gegen't Værurdeel,
– De allerargste Fiend vær jede Sak –
As gev't int Norn man blot de klok Berliner.

    Doch drop he hüt nich blot, de ole Fritz,
Op uns Vereens-Lidmaten vun »Schurr-Murr«
Un wunner sik, wa uns uns Modersprak
So lustig vun den Mund geit, as man wat.
He drop vundag' en Helden, so as he,
Een vun sins Liken, de sik mit den Fiend
Hett slagen, as man je en General
Vær hunnert Jahr. Den drop he hier as Gast,
Un wenn he seeg, wa disse Mann uns ehrt,
En Fürst, een vun de Besten ut dat Rik,
Sik nich to gut holt, künftig in uns Reeg,
Wenn wi hier lustig plattdütsch snackt un singt,
Uns still un fründlich jümmer totohörn:
So war he denken, unse ole Fritz:
»Dar is Raison in in dat ole Platt,
»Lat se parlir'n, Jedwer na sin Façon.
»Dat Rik is grot, dar's Platz vær jede Mundart.
»Un hett min junge Fritz, de Mann vun Wörth,
»Un sin Prinzessin sik de Mög nich spart,
»Den Reuter un den Groth sik antokiken,
»Hett gar vellicht uns Kaiser mal mit lächelt,
»Keem Em en plattdütsch Vers mal in den Weg:
»Denn lat se man! Dat is en düchtig Raaß
»Dis Pommern, Holsten un de Mȩkelnborger,
»Ik kenn se noch vun Lobositz un Prag. –
»Un lat denn nu mal sehn, wat Ji dar hebbt!
»Treckt de Gardin mal weg!«
                                                  Un denn so war he 292
Utropen, as wi Alle alltohop:
»Wahrraftig, Friedrich Franz vun Mekelnborg!
»Ja, de is echt! Dat is de rechte Mann,
»Den holt in Ehren!«
                                    Ja, dat ward wi don,
Un dreemal ropt wi: Heil op Friedrich Franz,
Een vun de eersten Fürsten, de uns Sak
Un Sprak hier dörch sin Bildniß fründlich ehrt!
Heil unsen Großherzog vun Mȩkelnborg!



 << zurück weiter >>