Verwunnert heel he't Glas an op den Disch.
»Lachs angelt, mægli?« sä he mit Bedacht –
Denn wat ik em vertell vun ünnersöken,
De ganze Ostsee dær un alle Küsten,
Dat löv he nich, »dat broch keen Minsch wat in,
»Wi funn ok nix herut mit ünnersöken,
»Denn wat de See bedeck, dat weer Geheemnis.«

    Man kunn doch, sä ik, fangn wat ünner lȩv.

    Un darbi blev he.
                                  Doch sin breet Gesich,
Utweddert un vull depe Pokenaaren
Sä doch wat anners, düch mi, as: »Ik löv't ni,
»Bindt mi nix op den Ärmel,« fründli weer't,
Nadenkli drunk de ol Koptein sin Glas
Un seeg ut Finster op de See hinut,
As weer da wat to sehn, nordwesten rop,
Wit æwern Kimming, un he sä sik: »Ystadt!«

    Sünd Se der west, Koptein? fung ik denn an
To fragen, denn vun Sweden, vun Stockholm – 155
Dar rak em nix, wat ik em ok vertell –
Vun Ystadt blot – Kennt Koptein Pött den Haben?

    »Ob ik em kenn, so meent Se, junge Herr?«
Weer do sin Antwort, un he wenn' sik um,
As kehr he ut en waken Drom torügg –:
»Hier, as min Hand« – un darbi wis' he mi
Sin Linke, vun en Farv as eken Bork,
Un vun en Umfang as en Ballastschüffel –
»So kenn ik Ystadt! Weer min eerste Reis'.«

    Un nu, as gung dat Schott op vær en Slüs',
Gung't an't Vertelln:
                                  »Dat weer min eerste Reis',
Ja, de weer anners tacht as mit en Damper!
De eerste weer't, de argste de ik denk,
Un ok min beste Fahrt de gung na Ystadt,
Na Jahren, nu ik broch min beste Fracht.
Vun dar to Hus, dat weer min lewe Fru. –
Wa lang is't her! – Wa lang is se al hin! . . .
Un wat ik dar belȩv, weer fast noch arger,«
Sä de Koptein, as dach he wit torügg,
Doch ahn en Kummer, nȩ, he lach toletz
Un sä: »Ik kann ni denken an de Fahrt,
So is mi't jedes mal, as rük ik Plumm,
De drögten Plumm, verstat Se, mit solt Water.
Dat sitt mi in de Næs un op de Tung,
Un dat vergȩt ik ni, so old ik warr. –

    Min Ol weer Seemann, recht na't ole Slach,
Un dat ik Seemann war, Ja, dat verstunn sik,
Dat warn wi all hier vun de Waterkant.
Mi weer't ok recht. Un as ik confermeert,
Do frag sik't blot um Hür un en Koptein. 156
De war der funn. Min Ol de weer bekannt
Mit jede Haben an de Ostsee rum,
Mit jeden Rheder un mit jeden Schipper.
So weer't em licht en Hür vær mi to finn,
En sȩker Schipp, en düchdigen Koptein,
Un, wat em wichti, vær en orndli Fahrt.
Denn dala Lübeck, oder rop na Kiel,
Dat, meen he, weer en Lustfahrt vær Mamsellen
Un nix vær Een, de Seemann heten wull
Un wȩten, wa dat utseeg in de Welt.

    So kreeg ik denn en Plaats, as Jung, natürli –
Koptein vun Femern, splinternies Schipp,
In Sweden bu't, en Schoner, leeg vær Ystadt
Um Fracht to nȩhm', en Ladung Lachs un Heering,
Dal na de Mittlandsch See un na Triest.

    Ik also mit en annern Kamerad,
En Lichmatros, un noch en Timmermann,
En farri Kȩrl, sin Nam is mi vergȩten,
Kroß heet de anner Burß, de Lichtmatros –
Wi dree wi gungn mit Schipper Unbehauen
Op den sin Jacht eens Morgens ut in See.
Dat weer in'n Mai, wi harrn en osten Bris,
Un sȩgeln glatt den Cours op nordnorwest,
Lik op den Strich na Ystadt to, na Schonen.
Dree Dag', meen Schipper Unbehauen, veer
Op't höchste kunn de Fahrt uns kosten,
Denn disse Jacht, vertell he, weer en Sȩgler
De söch sins Liken, weer en Meisterstück,
Noch bu't vun de Conradis, vun de Olen,
Wo nu de Jungs de grote Werft vun harrn
Bi't Kieler Slott, dicht achtert Kattendor.
Ja, dat weern Meisters west! un dit en Jacht,
So'n gep't ni mehr!
                                Un sȩgeln dȩ'n wi richti 157
As weer't en Wettfahrt. Un wi annern Dree
Wi keken bald na Ystadt ut un Schonen.

    Doch schull dat anners kam! Um sprung de Wind,
Eerst hungn de Sȩgel, fungn denn an to klappen,
De Luch war disi, gris un grau de See:
Un darmit keem he an, de echt Nordwester,
Se kennt em ok wul, wenn de Hageln drift,
As sei he Nateln, un uns arme Jacht
De fung en Danzen an as na Musik.
Dat is en slecht Vergnögen, Herr, so'n Danz
Vær de't ni wennt is, un darto solt Water
Vun buten un vun binn, un solten Heeren
Vun binn un buten! Denn uns arme Magen
Weer rein as umkräwpt, ja, ik rük dat noch,
Wenn ik't bedenk – un Küll as to'n Vertwifeln.
Denn krüzen mußten wi, un Unbehauen,
Blau anfrarn as en Zippel, reep sin: Ree!
To'n Umleggn ut as en Posaunenengel.

    He harr en grisen Pudel mit an Bord,
En gruli Deert, en rechten Minschenfiend,
De harr bi't Ror en Hütt ut wülke Brȩd.
Belln dȩ dat Beest un huln, mi'st unbegripli,
Wa he dat utheel dree un twintig Dag!
Un jedes mal, so as en Störrtsee keem –
Rin in de Hütt! dar jammer he un jank,
Un as't væræwer – ruter fahr un bell he –
Nȩ, Gott vergȩv, dat weer en Höllenfahrt!

    Denn gar des nachts! ik mag ni daran denken.
In't Slapen to verdrinken is je häßli!
Un darto keem der in de jungen Magens
De Hunger bald, as weern wi junge Wülf!
Half gare Arfen, Gott, un ranzi Speck, 158
Verschimmelt Brod, un wat to krigen weer –
Rin gung dat, as de Dod in'n armen Sünder.
Doch bald so war dat knapp, un Unbehauen
Heel, wat he Proviant nöm, ünnert Slött.
Dat gȩv Ratschons, as got man Fingerhöd
Inn Köhlfatt. Nȩ, ik segg, Een weer to Moth,
Man dach an brate Sahlen as an Beefstück.

    Ik, as de Jüngste, lee wul fast tomeist.
Ik sleek herum in't Schipp, krop in den Rum,
Rük, wo ik ni mehr seeg, na wat to ȩten.
Harr Rotten frȩten, harr ik se man funn.
Do trock mi in den Rum wat in de Næs',
As harr ik 't ehrmals rükt bi unsen Hæker,
Wenn ik der keem – wahrrafti, en Geruch –
Dat rük na Plumm! – Un as de Mus dat Speck,
So trock mi 't na de Stell, un mank de Ladung
Dar funn ik ok in Düstern bald en Sack,
Wo ik bi liggn blev, as de Fleeg bi't Syrop.
De Nath weer licht to lösen, un ik eet –
Nȩ, wat ik eet, dat lett sik nich vertelln.
So hett nix wedder smeckt, so lang ik denk!
Un harr ik mal, as't nich jüs drapen hett,
En Sack funn mit Ducaten – disse Sack
Mit Plumm har ik vær schires Gold ni gȩben.

    Na, allens hett en Enn, un endli keem'
Wi half toschann mit unse Jacht na Ystadt.
Do, ehr wi landen, krop ik in den Rum –
Un stopp mi dar vun Plumm de Taschen vull,
Ik harr sitdȩm den Smack op disse Dinger.
Denn wannern wi, wi Dree, mit unse Snappsäck,
Un sän adüs to Schipper Unbehauen, 159
In Ystadt rin, un dar na uns Quarteer –
Will seggn en Hüschen mit en Stall der achter,
Un in den Stall en Lock, un dat weer unse.
Dar smeet de Timmermann sin Snappsack dal,
Darto sin Stȩweln, un, wat meen Se, Herr?
De Stȩweln stramm vull Plumm, as ik min Taschen!
Harr ok der Smack op krȩgen, jüs as ik.

    Doch wat vær uns keen Smack harr, weer de Sprak;
Keen Minsch verstunn uns, wi verstunn keen Minschen.
Dat klung as sungn se all en Melodie,
Un unse Melodie de lud op Hunger
Un anners nix. Doch kregen wi to ȩten,
So slicht dat weer; un ahn en Text darto
Vertȩhrn wi allens still vær Fodens weg
Mit Rupp un Stupp, de Graden vun den Fisch,
Vun Kees de Rinn, de Swarten vun dat Speck,
Bet allens op, un wi to Lager musten
In unse Lock.
                        Do seggt de Timmermann
Un fat de Dær: Nich mal en Æwerfall,
Wenn ok keen Slött! Un bi so'n Röwervolk,
De alle singt, un de keen Minsch versteit!
Un nimmt sin Klappmeß, klemmt darmit de Dær,
Dat't nich to æpen, as mit schir Gewalt.

    So leggt wi Dree uns ruhi dal un slapt,
Ja, slapt, as harrn de Engel vær uns sungn,
Un keen Posaun weer lud nog uns to wecken.

    Un dochen, as wi slepen as de Dachs –
Wat weer't, wat klopp, was bums an unse Dær?
Op sprungn wi alle Dree. Natürli, Röwer.
Vun't Pack, wat singt, wenn anner Minschen sprekt!
Un grepen Jeder na en Stück vun Dings. 160
Do hörn wi kloppen, un en Stimm de reep,
Wat ok en Minsch sik düden kunn as: Apen!
Un wat uns lud as: Richter! un Gericht!

    Ja, denn so weer't wul nödig, meen' wi do.
De Timmermann de tröck sin Klappmeß weg,
De Dær gung apen, un in'n Morgenschummern –
Wat stunn da vær de Dær? Du lewe Gott!
Ja, wat en Schrecken vær so'n arme Jungs,
In't fremde Land, wo uns keen Seel verstunn!
– Weern't Röwers west, weer't wenigstens nich arger –
Soldaten stunn in'n Hof, Gewehr in Hand,
Mit Volk derachter, nieli un verslapen.

    Rut warn wi cummandeert mit Wör un Teken,
Væran de arme Timmrer mit sin Klappmeß,
Dat he in Hand beheel vær luter Angst,
Un æwern Hof föhrt, vær in na de Dȩl –
Herrgott! Dar leeg na't Dörnsch rin æwern Drüssel
En Fru int Blot – vær er de Timmermann,
Sin Meß in Hand, un't Volk dat stunn un murmel –
Wi kunn noch denken, dat dat heet: He weer't!
Dar weer de Mörder, disse utlandsch Kȩrl,
Un wi sin Hölpers, diss' verhungert Jungs!

    Ik heff nie wȩten, wat en Ohnmacht is,
So lang ik denk, doch wenn dat darto hört,
Dat all dat Blot Een in de Adern stockt,
So weer ik neeg derbi. – Do reep en Stimm –
Dat weer en Flasskopp Mäden, half noch Kind,
Ik hör se noch, de Stimm, un seeg de Ogen,
Vull Angst un Thran'n – de wis' op min Gesicht
Un reep op Plattdütsch: »Disse hett't ni dan,
Dat is ni mægli, och de arme Jung!«

    Na, wenigstens en Trost vær alle Dree
Man eerst mal Dütsch to hörn. – Natürli sä ik, 161
De annern weern so schuldlos as ik sülbn,
Wi harrn uns Dær verslaten mit dat Meß
Un ruhi slapen bet den hellen Dag.

    Genog, wi keem' to Wort, woher, wohin,
Uns Consul war der halt, wi keem' to Rath.
Un't klär sik op, de Däder harr sik funm
So vȩl ik hör en Mann ni recht bi Sinnen.

    So warn wi fri, un glik bekannt in Ystadt,
Ja warn der hȩgt un plȩgt, as kum to Hus.
Natürli war de lüttje Deern min Fründin.
Se stamm ut Sleswig, weer en Waisenkind,
Hier bi Verwandte. – Un so lang min Schipp
Ni sȩgelfarrig, keem ik jeden Dag
Mit ȩr op dütsch to snacken vun to Hus.

    Ja Herr, un as wi endli ünner Sȩgel
Un südwarts stürten dær dat Kattegat,
De Nordsee, den Kanal, un wit un wider,
Bet in de Mittlandsch See, Se künnt wul denken,
Ik dach so vȩl na Ystadt as to Hus.

    Um kort to wȩn, dat dur noch menni Jahr,
Doch as ik't so wit brocht harr, dat en Schoner
Min egen weer; ik nöm dat Schipp Marie,
Do neem ik't Ror to Hand un neem den Cours
Noch eenwal nordnorwesten to na Ystadt
Un hal mi dar de würklige Marie,
Min lüttje Flasskopp, do min lewe Fru. –

    Doch mit uns Fahrt do na de Mittlandsch Habens,
Min eerste Reis' vun Ystadt, as ik sä,
Mit Lachs un Heeren, gȩv't noch dulle Dinger. –
Wi gung dær't Adriatsche na Triest,
Um mægli dar en nie Fracht to krigen.
Dat weer de Tid, verstat Se, das al lang, 162
Se könnt't ni denken, as Napolion,
De grote Spitzbov do vun Elba utkneep.
Das nu al, segg ik, an de süßdi Jahr.

    Do legen wi inn Haben vun Triest.
Wat denn? dat kunn wi, un wat gung't uns an?
Ja, junge Mann, do weern dat anner Tiden.
Angan? de ganze Welt de gung dat an,
Wenn de mal trampel, denn de Welt de dræhn
Vun den sin Schritt. Un as he wegleep,
Do leep de halwe Welt em achterna,
Un wi – ja, liggn, dat kunn wi vær Triest,
Doch ruter kunn wi nich, dat Lock weer to.
Un legen dar de runnen hundert Dag',
Bet se em wedder grepen. Legen dar
As op de Fuhlbank, nich en Hand to röhrn.

    Do bummeln wi denn, min Kamrad un ik,
Min Landsmann Kroß, wi beid as dumme Jungs
Un rechte Flætsen rum un dreben Schann.
Das nix vær Jungs, wenn't an de Arbeit fehlt,
Dat heff ik lȩhrt, de Fulheit föhrt to't Laster.
Wat wi bedreben? Rein de Æwermoth
De stek uns, as man seggt, dat Pȩrd de Hawer.
Ik will ni seggn wat Slechts, doch ok nix Rechts.
To't Slechste fȩhl uns glückli Wis' dat Geld,
Wi harrn keen Lir as höchstens dann un wann
To Appelsinas vun de ringste Sort,
Am leefsten anrött, darvun lohn't am meisten.
Darmit de Taschen vull, un mit de Schell
Un mit de letzten, de wi nich mehr muchen,
Wat wi darmit værn dullen Unfug dreben,
Ik segg't ni wedder, weet ok nich mehr allens.

    Doch, wat Se denkt – natürli keem' wi los
Am letzten Enn un wedder op de Fahrt,
Un mähli to Vernunft, un, as ik seggt heff, 163
Ik war Koptein un kreeg en egen Schipp
Un Fru un Kinner – sitt un op den Utkik,
As Se mi findt.
                          Doch weer't vær welke Jahren,
As't wedder los gung hier in Sleswig-Holsteen,
Do kam ik rop na Kiel, 't weer veer un süßdig,
As do de Dütschen keem' un unse Herzog.
Do treckt wi dar de Straten rum in Staat,
Singt Sleswig-Holsteen, unse ole Psalm,
De lang verbaden weer, ut luden Hals,
Un drinkt darto, un sünd ut Rand un Band,
Dat heet, wi Olen mit, doch bi Vernunft.
Do dreep ik dar wahrrafti Koptein Kroß,
Min Kamerad vun't Hus. Ik kenn em glik,
He harr en Næs, de kunn sik nie verännern,
Obglik ik em ni sehn in föfdig Jahr.

    Ik segg: Gundag Koptein! He seggt: »Gundag!«
Kennst mi ni, segg ik, Kroß? »Nȩ, seggt he, nȩ!«
Mi nich, din Kamerad? Denk an de Fahrt
Mit Schipper Unbehaun sin Jacht na Ystadt!
»Nȩ, seggt he, nȩ!« Ik segg: Denk an de Plumm!
Dat hölp nix. An de Timmermann sin Klappmeß!
Hölp allens nix. Ik segg: Denk an de Fahrten
De wi tosam hebbt utföhrt in Triest!
De rötten Appelsinas! – Keen Besinn.

    Nȩ, denk ik, wat en Lock is in de Seel!
Is't mægli, Krüschan, segg ik, Krüschan Kroß,
Besinn di doch! as wi do Pusrohrn makten
Ut Reth, wat in den Dik wuß, dicht an'n Haben.
Wi gungn damit den Fotstig achter rop,
Dar hung en Bild, dat weer en Frunsminsch, häßli,
Se sän, de Mutter Gottes, wat uns arger,
Dar brenn en smerri Thranlamp Dag un Nacht,
Weest nich? Dar stunn wi beiden achtern Eck 164
Un schoten mit dat Pusrohr na de Lamp,
Bet wi se dropen.
                                Meen Se, junge Herr,
Dat en vernünfti Minsch vun Sæbendig
De halwe Welt vergitt un't halwe Leben,
Dat de en Streich, so recht en Flætserie,
Wo blot en losen Jung op kumt ut Fulheit
Un Æwermoth, dat de son Streich behollt,
Un't freut em noch, as weer't en Heldendad?
Is richti so! – »Ja, reep he, Junge, Pött,
Büst du't? min Ol? Wahrrafti, ja, du büst!
Ja, ob ik't denk! Ja, domals weern wi junk!« –

    So weer dat, Herr . . . Doch wenn ik't recht bedenk,
Ob ik't noch mal belȩben much? – Ik weet nich.