Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Fritz Reuter

De Urgeschicht von Meckelnborg

»Wis mi dat Bauk mal her!« seggt hei. – »Ne«, segg ick, »ut de Hand gewen dauh 'ck 't nich.« – »Na«, seggt hei, »denn holl mi dat mal dicht unner de Näs'.« – Dat dauh ick denn, un hei rückt doran, un rückt wedder doran, un leggt sick in den Staul taurügg un seggt: »Ja«, seggt hei, »de Geruch is echt. – Nu slag mi mal so middwarts en Bladd up, ick will de Tint mal taxieren.« – Dat dauh ick denn, un hei kickt sick de Tint an un pöllt mit den Finger an de großen Flaktur-Baukstawen 'rümmer, dat mi angst un bang' ward, un endlich leggt hei sick wedder in den Staul taurügg un seggt: »De Tint is ok echt. – Nu will'n wi äwer mal eins nah dat Waterteiken in dat Poppier seihn.«

Ick holl em also de einzelnen Bläder gegen den Dag' un segg: »Du meinst doch woll nich, dat dor 'Lemmelson in Wanzka' oder 'Fenzirsche Mähl' in steiht?' – Hei seggt nicks un kickt un kickt; tauletzt leggt hei sick wedder in den Staul taurügg un seggt mit einen sihr bestimmten Nahdruck: »Fritz«, seggt hei, »din Bauk is echt, Lisch sülwen kann nicks dorgegen seggen. Hir steiht't in't Waterteiken: 1326, schreibe eintausenddreihundertundsechsundzwanzig! – Lisch ward mäglicher Wis' seggen, dat dunntaumalen noch kein meckelnbörgsche Eddelmann hett schriwen künnt; äwer ick ward em dat Gegendeil bewisen.«

Dormit stunn hei up un gung in de Stuw' up un dal un stellt sick mit einmal vör mi hen un seggt: »Fritz, willst du teigendusend Dahler för dat Bauk hewwen, denn is de Handel afmakt.«

Dat was en Gebott. – Ick äwerdacht mi de Sak – dor was noch min unbetahlte Schausterreknung, dor wiren noch Bunkenborg un Grapow, dor was noch de un de, un denn wiren noch de annern all – äwer ne!

»Ne«, segg ick, »Irnst, ick möt di gestahn, an dat Bauk bammelt noch so'ne Idee, de ick mi in den Kopp set't heww. Süh, ick heww mi dacht, ick wull 'ne saubere Vörred dortau schriwen un 'ne ganz gehursamste Widmung an de Rostocker philosophische Fackeltät, un denn, dacht ick, würden sei mi woll taum DokterHirut kann einer nu düdlich seihn, wo olt den seligen Eddelmann sine Urgeschicht sin möt, wenn mine Inleitung dortau all so olt is, dat ick dunn noch nich mal Dokter was. maken, denn mi is dat nahgrad' äwer, so unbedarwt ahn Titel in de Welt 'rüm tau lopen.«

»Dat is denn wat anners«, seggt hei, »taum Dokter kann ick di nich maken, denn ick heww't sülwst noch nich sowid bröcht; äwer de teigenddusend Dahler liggen tau jeder Tid för di parat. – Na, wat nich is, dat is nich! – Äwer nu hür minen Rat: Lat keinen in dat Bauk kiken, sülwst din Fru nich; denn as du mi seggt hest, is sei wat niglich.« – »Dat is sei«, segg ick, »sei snückert mi ümmer allens dörch; äwer ick weit Rat: ick les' blot 's Abends in dat Bauk, wenn sei tau Bedd is, un Dags äwer stek ick dat mang des' ollen Poppieren, de hett sei all all dörchsnückert, un taum tweitenmal verföllt sei dor nich up, eben wil sei blot niglich is.« – »Dauh dat!« seggt hei. Un as wi noch so reden, wer kümmt 'rin? – De Poet, Herr Dokter Werner Reinhold ut Woldegk.

»Schönsten guten Abend«, seggt hei, denn hei is Dokter un red't natürlich för gewöhnlich hochdütsch. – »Schön Dank«, segg ick. –«Mein Gott!« seggt hei, »was ist das für ein alter Schmöker?« un fohrt up de Urgeschicht los. – »Hand von'n Sack!« segg ick un nem min Urgeschicht un slut sei – ratsch – in't Schapp. –«Was war das für ein Buch?« fröggt hei. – Irnst Boll plinkt mi mit de Ogen tau, ick süll swigen, äwer de Eitelkeit, de leidige Eitelkeit! Poet Reinhold was Dokter worden up blote Kroniken, de hei von Woldegk un Fredland un Anklam ut säbenuntwintig annere Smökers tausam smert hett; ick wull em also wat dümpeln, richt' mi en beten in En'n un segg: »Dat is de Urgeschicht von Meckelnborg.« – Irnst Boll äwer schüddelt mit den Kopp.

»Eine Urgeschichte?« fröggt de Herr Dokter. »Köstliche Idee! Weit umfassender als eine Chronik. Adieu, meine Herrn!« Un dormit geiht dat Undirt auf, set't sik hen un schriwwt 'ne Urgeschicht von de Stadt Woldegk. – So nimmt ein Schriwwtsteller den annern dat Brod ut den Mun'n.

Ick les' nu also alle Abend in de Urgeschicht un verstek sei vör min Fru unner den Hümpel oll Poppier; dunn kümmt Irnst Boll wedder tau mi un smitt mi en Bauk up den Disch: »Da! Du hest jo wullt. – De Herr Dokter Reinhold is di tauvör kamen; hir hest du sin Urgeschicht von Woldegk! Willst du nu noch fiwdusend Dahler hewwen?« – »Ne«, segg ick falsch, »un nimm't nich äwel, ick will nah Hinstörpen in de Wismer, de köfft s'mi af.«

Ick reis' in de Wismer; äwer de Voß was mi tau klauk. – Hinstörp säd tau mi, ick süll dat irst fahrig maken, wat ick anfungen hadd, un de Urgeschicht höll hei för en Swindel.

As ick von min Reis' tau Hus kam, seggt min leiwe Fru tau mi: Du wardst di freuen, ick heww in din Schriwschapp mang de ollen Scharteken schön uprümt, nu hest du doch wedder en beten mihr Platz.« – Na, ick ahn mi ok nicks Böses und seggt blot: »Schön«! un gew ehr noch babenin en Kuß.

Ick kam also taurügg, so verdreitlich, as einer warden kann, set't mi dal un schriw in dese casprate Stimmung en Band »Lyrische plattdeutsche Gedichte in Triolett- und Rondeau-Form von Fritz Reuter«, wonah jeder in jeden Baukladen fragen kann, de äwer keiner krigen ward, denn kein Deuwel von Baukhändler wull se mi afköpen. – Mit de Urgeschicht hadd ick mi ganz un gor vertürnt.

So kümmt denn min Geburtsdag heran, de schöne säwente November. – Natürlich en Kranz, as hei sick för de Johrstid paßt: Epha mit gele Strohblaumen un in de Midd en Pottkauken! – Wunderschön! – Un as dat Middageten kümmt – en Gaus'braden; denn ick heww 'ne sihr gaude Fru. – Ok wunderschön! – Äwer ick bün ok en gauden Mann gegen min Fru un klingel also. Rike kümmt 'rin. »Rike«, segg ick, »unnen in den Keller liggt 'ne Buddel mit so'n dicken Kopp...« –«Ick weit't«, seggt sei, löppt 'run un bringt 'ne Buddel.

»Gott sall mi bewohren«, seggt min Fru, »wat is dit?« –«Montebello«, segg ick, »première qualité.«

Bi dat irste Glas schüddelt sei ümmer mit den Kopp; bi dat tweite meinte sei, dat wir schad', dat de Schampandi äwerall so dür wir; un bi dat drüdde föll sei mi üm den Hals un säd: »Fritz, ick wull di de Freud' irst hüt abend maken, äwer ick weit nich, mi is so vergnäugt tau Sinn...«, un dormit lep sei ut de Dör herut, kamm mit en verrökert Packet herin, läd dat vör mi up en Teller: »Mak't sülwen up! – De irste Spickgaus!«

Wenn so'n junge Bengel von Brüjam in de irsten Dag von'n Prilmand äwer'n Wall gahn is un kümmt denn t'rügg un kloppt bi sine Scharmantste an dat Finster, stellt sick up de Tehnen, reckt den langen magern Hals so in dat Finster 'rinne un seggt: »Das erste Veilchen, Geliebte!«, so hett mi dat vör dissen ok sihr gefollen; äwer dat is all lang' her; un up Stun'ns kann ick mi nich recht dorup besinnen, un mi geföllt »de irste Spickgaus« beter; denn wenn sick »das erste Veilchen« ok vel finer anhürt, so smeckt »de irste Spickgaus« doch beter. – Na, ick freu mi denn nah de Mäglichkeit un drück ehr de Hand un segg: »Du büst doch 'ne heil prächtige Fru!«, un de Tranen treden mi in de Ogen. Bi de irsten Veilchen sall dat gewöhnlich sin; äwer ick kann versäkern, dat mi dat bi irste Spickgaus ok passiert is.

As ick nu so sitt un mi de Tranen afdrög, föllt min Og up dat ingewickelte Packet. 'ne grote »A« in Mönksschriwwt föllt mi in de Ogen, un ick les' mit Grusen un mit Gräsen: »As Antyrius, de General von Alexander den Groten, König in Meckelnborg was...'

»Himmlischer Vater!« raup ick ut un rit dat Poppier von de Spieckgaus af, kik up de unverrökerte Sid un les' dor düdlich dörch dat säute, blanke Spickgausfett de Lewensgeschicht von den König Antyrius. – Mi sacken de Arm an den Liw' hendalen. – Min Fru sitt dor un lacht, denn sei meint, ick spel Kemedi. – »Unglückseliges Wiw!« raup ick ut un spring ok tauglik nah min Stuw' herinner, rit min Schapp up; leiwer Gott! Allens weg! Min Urgeschicht, mine lyrischen pladdütschen Gedichte in Triolett- un Rondeau-Form, en grotes Heldengedicht, »Knipperdolling«, wat ick nah Vörschriwwt nägen Johr muddeln laten wull, un woll an de fiw Bän'n »dramatische Versuche«.

Taum Towen un Schellen was de Slag tau hart. Ganz swack fall ick in minen Korwlehnstaul – de, bilöpig geseggt, dorbi ok sinen letzten Rest wegkreg – un stamer de Frag' 'rut: »Wo büst du mit de Poppieren blewen?« – Min Fru ahnt sick noch gor nich, wat sei anricht' hadd, un seggt noch tämlich ruhig: »Wat is 'e denn los? Wat von de ollen Schriwwten heww ick in de Wirtschaft taum Finsterputzen un Spickgauswickeln verbrukt, un wo dat anner blewen is, möt Rike weiten.«

Ick gah also ganz sachten nah de Klingel 'ran un treck sei ganz bescheiden, denn ick seih minen Dod all vör Ogen, un denn ward einer hellschen tamm, binnen un buten. Rike kümmt. – »Rike«, segg ick orndlich weihmäudig, »wo büst du mit dat oll Poppier blewen, min Döchting?« – »Heww ick verköfft, Pund en Schilling.« – »An wen?« frag' ick. –«An Kopmann Hagemannen.«

Nu würd de Hoffnung wedder in mi lewig, Hagemann künn de Schriwwten noch nich verbrukt hewwen. Pil spring ick in En'n un stört in de Vörstuw' 'rin, rit en Haut von den Stänner, de Trepp hendal un ut de Husdör 'rut.

»Üm Gottes willen«, röppt wat achter mi – 't was min Huswirt -, »Sei warden doch so nich äwer de Strat gahn!«, un dorbi nimmt hei mi den Haut auf. – Nu hängt äwer ümmer min Haut un min Fru ehr Haut, as sick dat hürt, in eheliche Eintracht an einen Stänner, un ick hadd mi in de Hast vergrepen un hadd mine Fru ehren nigen Winterhaut mit de swarte Fedder upset't. – »Smieten S' den Beddel 'rin!« segg ick un lop in Horen furt. – Ick kam nah Hagemannen: »Hagemann«, segg ick, – dunn was de Pust all. »Min leiw oll Fründting«, seggt hei, »wat is Sei?« – »Hagemann«, segg ick, »hir sünd von min Mäten Poppieren verköfft, wo sünd sei?« – »Weit ick nicks von«, seggt hei, »möten wi Kalliessen nah fragen.« – Kallies ward raupen, Kallies kümmt ok. – »Kallies«, segg ick, »wo sünd de Poppieren, de min Mäten hir verköfft hett?« – »Heww ick't nich seggt«, seggt hei, »dat dat wichtige Poppieren waren?« – Ick atent' hoch up. »Kallies«, segg ick, »üm Gottes willen! Dor was so'n ollen Smöker mang, so'n rechten ollen.« – »Ja«, seggt hei, »den heww ick dor nich up anseihn, de is in den Harwstmark verbrukt.«

De Urgeschicht von Meckelnborg in den Harwstmark verbrukt! Tau Kes' un Hiring un gräun Sep verbrukt! Kes' un Hiring un gräun Sep in Meckelnborgs geschichtlichen Ruhm, in minen literarischen Ruhm, in min teigendusend Dahler un in min Dokterdiplom inwickelt! De Hiring un Kes' un gräun Sep mägen säut smeckt hewwen! – Mi treden de Ahnmachten an.

»Min leiw oll Fründting!« seggt Hagemann, »faten S' sick, Sei sälen allens wedder hewwen, wat noch dor is. – Hörst du, Kallies, alles!« – Kallies bringt denn ok allens up einen Hümpel tausamen. De fiw Bän'n »dramatische Versuche« wiren noch vullstännig, »Knipperdolling« en beten äwer de Hälft, un de »lyrischen pladdütschen Gedichte in Triolett- un Rondeau-Form« wiren ok noch binah all dor; äwer nich mihr in de Triolett- un Rondeau-Form, sünnem in de Form von Klistertüten un Klisterbüdels. – De Urgeschicht von Meckelnborg was fläuten.

Wenn einer so up einen Slag teigendusend Dahler un den Doktertitel verliert, mine Herrn, so is dat kein Spaß, un ick bewunner mi noch ümmer sülwst, wo ick nah so'n Slag ruhig upstahn, mine Schriwwten mitsamt de Poppierbüdels un –tüten unner den Arm nemen un nah Hus gahn kunn.