Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Fritz Reuter

De Reis' nah Bellingen

Kapittel 25.

As Dürten nah de Kirch hengeiht,
Un Mutter Swartschen drapen deiht.

Un Dürten was ‘t, as hürt sei in den Klang
En lisen Himmelsgruß mit mang;
Ehr was ‘t, as kem hei von ehr selig Mutting.
Still stunn sei up un folgte girn den Gruß
Un gaww de Lütten noch en Kuß,
Strek aewer ‘n Flaßkopp dunn lütt Miking un lütt Dutting
Un säd’: "So, lütten Dirns, nu lopt un spelt,
Un fragt den Kukuk hübsch, wo lang’ Ji lewen saelt,
Un makt von Botterblaumen hübsche, lange Keden,
Un pust’t de Feddern af, un fragt: ‘Wat is de KIock?’
De Kinner sprungen lustig ut de Dör,
Un Dürten langt sick dat Gesangbauk vör
Dat was von ‘n Herrn Pastur ‘ne Gaw’ un Giwt,
Tau ‘r Insegnung, wil dat sei up de Schrift
Ehr Dichten un ehr Dauhn ded’ lenken.
Un Mudder Swartsch ded’ dunn ehr einen Kauken schenken
Un hadd’ em sülwst ehr bröcht, sei aewerstrakt,
Un ehr so ‘n fründlich Ogen makt
Un seggt: "So ‘n Nahwers-Kind, dat künn ehr noch gefallen, –
Sei wier ehr doch de leiwst von Allen." –
Un nu was dat so anners, anners worrn,
Denn Mudder Swartsch hadd’ ehr irst gistern Morrn,
As sei taufällig gung dat Dörp entlanken,
Den Rüggen wendt, ahn ehr tau danken.
Wenn sei d’ran dacht, denn müßt sei ümmer weinen.
Un trurig, gor tau trurig, namm sei ‘t Bauk
Un langt sick ut de Lad’ den Dauk,
Dat irste Stück, wat sei sick ded’ verdeinen,
Un dat dorüm ehr so vel Freud hadd’ makt!
Un gung noch einmal an den Füerhird,
Un as sei hir sid aewerführt,
Dat ‘t Middageten orndlich kakt,
Un dat vernünftig brennt dat Füer,
Vör kein Gefohr tau sorgen wir,
Dunn let sei Muntern ut de Stuw’ herut, –
De kratzt un wull ok ‘rute in de Sünn, –
Dormit hei buten springen künn;
Un tred’ dunn ut den Hus’ herut. –
Wo schön! Wo schön lagg dor de Welt!
Wo schön de Gor’n! Wo schön dat Feld!
Wo deckt sick aewer Blaum un Bläder
De helle, warme Sünnenschin!
As wir de Welt in Sünndagskleder,
As süll ‘t nu ümmer Sünndag sin.
‘Ne säute Lust, en leiwes Lewen!
Ein hürt dat nich, Ein sach dat nich;
Ein fäuhlt dat blot, Ein markt dat eben.
Dat ded’ un rögte ringsüm sick
Up gräune Ird’, an ‘n blagen Hewen;
Un doch so rauhig, doch so still,
As wenn de Preister reden will
Un noch vörher, in still Gebett,
Tau ‘m Hewen hoch de Ogen hett.
Weg was lütt Dürten ehre Trur!
Ehr würd’ tau Sinn, as wir sei nocb en Kind
Un müggt sick acht’r ‘e Kirchhofsmur,
In ‘n Sünnenschin un Sommerwind,
Noch einmal wedder up de stillen Gräwer leggen,
In ‘t gräune Gras, up ‘t käuhle Musch,
Un wedder mal dat Kinnerrimels seggen:
‘Kumm Sünnenschining, sett Di dal!
Kumm, Sünnenschining, plätt Di mal
Woll up den gollen Durnbusch!’
As müggt sei wedder schöne Leider singen
Un lustig, as en junges Häuken,
Mang Blaum un Gras herümmerspringen,
Un Steinings säuken
Un Bläumings finnen
Un Kräns’ d’rut winnen
Un ganz allein
Herup nah ‘n blagen Hewen seihn,
Wo Wolken teihn. –
So glücklich was s’: sei hadd’ binah vergeten,
Dat sei in ‘t Gottshus güng, un up en Hor
Hadd’ s’ mit dat Sang’bauk nah en Bottervagel smeten.
So glücklich stunns lütt Dürten dor!
So was sei Kind worrn in den Harten!
Dunn kamm herunne Mutter Swarten
‘Ne swarte Kapp up mit en breiden, witten Strich,
Twei schöne Rosen an de Backen,
Von roden Band, sös Släufen in den Nacken,
Un ‘n Bündel Bänner achter sich;
En nigen Spenster an von gräunes Laken;
‘Ne Schört non swart Kalmanken vör, –
De ded’ sei denn mal aewerstraken,
Dormit sei glatter sitten ded’ –
Un aewer All’ns en groten Ümslagdauk,
Gelbunt un roth un mit ‘ne breide Kant.
En Struz Saphi, den Snuwdauk un dat Bauk,
Dat drog sei preißlich in de Hand.
De beiden Hänn’ hadd’ s’ aew’r ‘e Mag’ gefolgt;
So kamm s’ den Äuwer ‘rup trawallgt
Un pust un pust; – ehr würd’ dat Gahn all sur,
Sei was amböstig von Natur,
Un mit de Johren was dat slimmer worrn. –
As Dürten sei so kamen seg,
Dunn gung sei ‘ran un böd’ ehr: "Gauden Morrn!"
"Mi lat taufreden! Gah Din Weg’!"
Bläkt ehr de Ollsch ingrimmig tau,
"Säuk Di wen anners ut, mi lat in Rauh!" –
Ach! Wo was all de Freud’ in ehren Harten?
Wo was de Lust, in de sei eben swelgt?
Dit eine Wurt von Mudder Swarten
Hadd’ all de säute Lust verdelgt.
Sei treckt sick t’rügg; de Ogen slogen
Sick dal, un Thranen in de Ogen,
Ganz still, bet up den Dod bedräuwt,
Folgt sei de Ollsch nah ‘n Kirchhof ‘rup. –
Weg, weg! Was all de Herrlichkeit!
Un Swartsch, de makt noch einmal sick so breit,
Als hadd s’ en grotes Stück utäuwt.
Ein sacht ‘t ehr an, ehr stödd’n de Drüddel up:
Sei pust un ded’ un pust un blös’,
Den Kopp, den höll s’ so hoch tau Hög’,
Un noch vel höger drog s’ de Näs’,
Dat ehr de Sünn in ‘t Näs’lock ‘rinne seg,
Un sei dat Sünnenprusten kreg. –
Doch as sei vör de Kirchdör stunn’n,
Dunn hadd’ lütt Dürten dat verwunn’n;
Bescheiden gung sei vör de Ollsch dor stahn
lln sprok so recht ut vullen Harten:
"Oh, Nahwersch! Leiwe Mudder Swarten!
Wat heww ick Jug tau Leden dahn?
Seggt mi dat blot, denn will ick ‘t laten" –
Un kriggt de Ollsch ehr Hand tau faten;
De Ollsch steiht dor un blöst un blöst –
"Ji sünd mi ümmer gaud jo west;
In gauden un in bösen Dagen
Hewwt Ji mi nicks as Gaudheit dahn,
Oh, lat’t mi nich so vör Jug stahn!
Kamt her, wi will’n uns Beid’ verdragen!
Ick will girn glöwen, dat ick schülligs bün.
Wi gahn nu in de Kirch herin;
Wenn wi nich sünd mit uns in Freden,
Wo kaen’n wi denn tau ‘m Herrgott beden?"
"Wo? Beden? Ick? Dat ick Di ‘t segg!"
Röp nu de Ollsch un ret de Hand ehr weg,
"As ick? Ick kann noch beden, wo ick will,
Ick bruk mi narens tau schaniren;
Den wull ‘ck mal seihn, de mi dat wehren süll.
So ‘n Ort, as Du, de d’rup deiht spinkeliren,
Dat sei en riken Brüdjam kriggt,
In Geld un Gaut sick ‘rinne frigen müggt,
Süh de, min Döchting, de kann dat passiren,
Dat orndlich Lüd’ den Rücken ehr taukihren,
Von wegen ehre Niderträchtigkeiten.
Din Vader un min Oll, süh, de sünd Vadder;" –
Hir pust’t un blös’ sei as ‘ne Adder –
"Von ann’re Fründschaft aewer will ‘ck nicks weiten.
So ‘n nakte Köster-Dirn! So ‘n Creatur!
So ‘n Dirn!..." Bums! Sweg sei still,
Denn üm de Eck, dor kamm de Herr Pastur
Un hürte, as de Ollsch dor schüll.
De Paster was en irnsthaftig Mann,
Hei kek de Ollsch, kek uns’ lütt Dürten an;
Hei schüdd’te mit den Kopp, un ahn wat wider
Tau segg’n, gung in de Kirch hei ‘rin.
De Ollsch, de pust’te achter d’rin.
Un Dürten? Ach, wo bewten ehr de Glider!
De Hänn’ un Fäut an ehren Liw’ ehr flogen.
Wo gläuhten ehr vör Schimp de Backen!
De ganze Kirchhof dreiht sick vör ehr Ogen,
Sei müggt vergahn un in de Ird ‘rin sacken.
Ne! In de Kirch? For keinen Pris der Welt!
Sei stört’t nah Hus in ehr lütt Stuw’ un föllt
Dal bi ehr Bedd’ up ehre Knei,
Will beden, un versteiht ‘t doch nich!
Will weinen, ach! Un ‘t geiht doch nich!
Dat Hart, dat springt binah intwei,
Vör luter Ach un luter Weih;
De Athen snürt binah ehr tau;
Sei hett nich Rast, sei hett nich Rauh,
In ehr Gemäut wäuhlt wille Storm;
Springt up un smitt denn dal sick wedder;
So drückt de Schimp un Schann’ sei nedder.
Dat arme, lütte, leiwe Worm!
Dat was kein Trübsal un kein Smart,
Wo sick d’rin finnt en starkes Hart,
Dat was kein Jammer un kein Leid,
Wat sick in Thranen lösen deiht;
Dat was en Jagen un ‘ne Hast,
En Riten ahn all Rauh un Rast;
Vull Schimp tau stahn nu in de Welt!
Ehr true Leiw’ för ‘t leidig Geld! –
Doch endlich gaww ehr Gott de Gnad’,
Dat up de Bibel föll ehr Sinn;
Sei halt dat Bauk sick ut de Lad’
Un slog dat up, un les’ un fünn
Taum ‘m Glücken glik de schöne Städ’,
Wo uns’ Herr Christus liden ded’.
In ‘n Anfang was ‘t ehr wild un wirr;
Sei kunn nich mal de Baukstaw’ seihn;
Un all ehr Sinn gung in de Irr;
Doch as sei les’: ‘Sie spott’ten sein
Und schlugen ihn in ‘s Angesicht’;
Dunn würd’ in ehre Nacht dat licht,
Un stille, sel’ge Thranen flöten
Ut ehre säuten Ogen dicht,
Un lösten sei ut allen Nöthen.
Un rauhig gung sei an ehr Dagwark wedder,
Un rep de Lütten tau, dat ‘t Middag wir,
Un strek de krusen Hor ehr nedder,
Un treckt dat Röckschen glatt un schir,
Gung nah de Kaek un sorgt för ‘t Middagbrod;
Un nicks nich was ehr antaumarken,
Man blot, dat ehr de Ogen wiren roth.
Un as de Köster kamm dunn ut de Karken,
Dunn fött hei Dürten unner ‘t Kinn
Un kek in ehre Ogen ‘rin.
Un as dat Og’ sei nedder slog,
Dunn küßt hei s’ lising up dat Og’.