Veteranezyt

Anzeige. Gutenberg Edition 16. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

Der Herr Houpme Doxat isch i sym Cabinet gsässen und het di abblüeite Hyazinthestöck vo der Fänschtersimsen yne gno, d’Chlüf hübscheli usgmacht, der Härd abgchlöpferlet, jede Chluf in e Bitz Papier gwigglet und se-n-alli schön i e Chorb rangiert. Zu jedem het er ds gääle Hölzli mit dem Name vo der Sorte gsteckt und derzue brav tubaket, pärsé. Ganz z’underischt uf syr stattleche Nase isch es pince-nez gsässe, wo-n-er aber nume derdür gluegt het, für der Namen uf em Hölzli z’läse. Schreeg vis-à-vis von ihm het im Kamin der Räschte vo mene Füür gmuttet. Hie und da het der Herr Houpme ds Pfyffli us em Muul gno und in ere schöne ballischtische Kurven i d’Äschen übere gspöit. Und juscht, wo-n-er das einisch macht, geit d’Türen uuf. Zum Glück isch es nid d’Frou Doxat gsi, qui se fâchait toujours de ces sales manières de campagne. Der Herr Armand isch es gsi. «Du wottsch am Kaminholz spare?» seit er.

Der ander blybt rüejig sitzen und brummlet: «Faudrait bien faire des économies, sapperlot abenandere.» Derzue dütet er mit der Pfyffen i der Hand uf d’Kaminsimse, wo zwüsche Tubakhäfe, Äschebächer, Fidibusvase, Füürsteine, Muschle, Pischtole, Cherzestöck und anderem Gräbel es Stüür-Yschatzungsformular glägen isch.

Jitz erscht merkt der Herr Doxat, daß uf em Fauteuil en alti Cartondrucke lyt, wo allerhand Papieregge gwunderig under em Dechel druus vüre luege. «Aha, pardon, tue die numen a Bode!»

113 Der Houpme Rhagor luegt uf dä Gschirrli-Märit und fragt: «Muesch du settigs sälber mache?»

Jitz hei si nes Chehrli a ihrne Pfyffe zogen und gchnüblet und nüt meh gseit. Dem Herr Armand syni Ouge sy a der Wand umegspaziert, vom Spiegelrahme, wo voll Fäderen und vergilbti Papierli gsteckt isch, zu de Portraits vom Chünig Franz und der schöne Chünigin Maria, zu de Landschafte vo Palermo und Neapel, zu mene Rahme, wo nüt hinder em Glas isch gsi als en abgschossene Fätze von ere Fahne vom letschte französische Schwyzer-Regimänt, und du zu neren alte Tubakpfyffe. Ganz zuefellig luegt er uf die, ohni sich apartig öppis z’dänke derby. Da fragt der Herr Doxat: «Hä? Tu te rappelles ce beau dimanche à Maddaloni, wo mer Hals über Chopf ga San Petito yne müesse hei? — Ach, was fragen i! Da bisch du ja no gar nid troche gsi hinder den Ohre. — Es het gheiße, der Tüüfel syg los z’Neapel inne. Mer sy gritte, was d’Yse ghalte hei. Da het mer e Boumzweig d’Pfyffen us em Muul gschnellt. Me het nid emal Zyt gha, umez’luege. — Und wahrhaftig, na dreine Tage, wo-n-i wider use müesse ha, ga Maddaloni, für ga abz’rächnen und ds Quartier z’übergä, hanget my Pfyffe no a ihrem Ascht.»

Der Herr Doxat fahrt vür: «Öppis anders het brönnt bi mir.» Und du erzellt er sym Waffekamerad — nid zum 114 erschtemal — wi-n-er du zu syr Frou Houpmänni cho sygi. Dem Herr Armand hätti jedes Chind agseh, daß er nid lost. Und wider tubake si enand a und schwyge, bis ändlech der Herr Doxat seit: «Du hesch öppis uf em Härz, i gseh der’s a.»

«Eh bien, puisque tu me demandes, ja. — I ha di welle cho frage, was du derzue siegisch. I sötti nes Rytroß ha. I bi ufbotte zu mene Generalstabskurs, und wenn i doch de i eidsgenössische Stab chume, so möcht i gärn albe mit menen eigete Roß yrücke. Und überhoupt, uf etlehnte Roß wird me nie e rächte Ryter.»

«Chouf eis! — Ja, natürlech, i chönnt ja wohl eis choufe; aber für das bruucht’i di nid cho z’frage.»

Der Herr Doxat wott nid dä sy, wo begriffe het. «Äbe», seit er, «das dunkt mi o.»

«Aber begryf, das Roß müeßt a menen Ort sy. I chönnt’s ja bim Lächema ynestelle. Aber i begähre nid näbem Arrangement mit dem Wyme no nes zwöits mit dem Lächema z’ha. Und hie, bi dir, wär ja o Platz für zwöi Roß, und wil me doch eigetlech mängisch ganz froh wär, zwöispännig chönne z’fahre, so han i dänkt... Zale wett i’s ja scho, aber...»

«Neeei, nid eso! I meine nume, es sötti zsämegah, und der Wyme chönnti zu beidne luege. Arächne chönntisch mir alles, wi-n-es sech ghört.»

«Aber dänk doch numen a Wyme! Me weiß scho jitz di halbi Zyt nid, wo-n-er isch. Hätte mir ne nötig, so 115 isch er dobe. Weit dir öppis von ihm, so isch er hie. Geit er i d’Stadt, chunnt er keinisch ume. D’Schmidte, der Sattler, der Wagner, alles isch geng Pretägscht, für ewig underwägs z’blybe. I weiß nid, het er e Schatz, oder rütscht er i de Wirtschaften ume. Wi chäm das mit zwöine Roß! — Nei, gang mer!»

Der Herr Armand vermuetet, sy Kamerad machi nume ds Sprachrohr vo syr Frou. Und wil er scho sünsch geng gfunde het, ds Doxats syge zwöi gägen eis i allem, wo der gmeinsam Gutschner agangi, isch er gar nid parat gsi, so gschwind nahz’gä. «Es dunkt mi nume», het er etgäge, «du als alte Soldat söttisch mi begryffe.» Aber mit däm isch er a Lätze cho.

«Ach, was wottsch doch mit där eidsgenössische Stümperei!» tönt’s zrück. «Es wär sech derwärt, für das Gvätterliwäse ga nes Roß z’choufe. Furtgworfes Gäld!»

«Ja nu, das isch villicht dy Meinung; aber me het sech o scho trumpiert. — Und überhoupt. Es handlet sech jitz nid drum, ob’s öppis nutz isch oder nid. I bi halt jitz drin und ha’s im Bruuch, rächt z’mache, was i mache mueß.»

«So mach, I wott der nid vor dyne Rytchünschte sy. Aber i für mi ha grad a eim Roß gnue. Und wi meh Sache mir zsäme hei, descht risquierter isch di ganzi Gschicht.»

Der Herr Armand isch ufgstanden und het d’Chleider zwäggstriche zum Gah. Sy Pfyffen isch ihm ergange gsi, währed der ander us sym Fauteuil use paff-paff-paff Stockwulken abgstoße het, wi ne Batterie uf e Find im Rückzug.

«So syg’s!» seit der Houpme Rhagor mit der Hand a der Türfalle. «Aber vergiß nid, daß mir de das einte Roß mitsamt dem Wymen o chönnti vürig wärde.»

116 D’Türen isch i ds Schloß gfalle, und der Herr Armand het im Gang usse für sich g’antwortet: «Das cha mir gstole wärde mit allne Förnli und Hammen und Paschtete!»

E ghelkte Leu isch nid guet tätschle; aber was bringt di heiligi Eifalt nid zwäg? Der Herr Armand isch nie i Ulmehof abe cho, oder ds Carlotta heigi’s gmerkt. Natürlech isch es jitz o wider us irged nere Türe vüregschosse, wo-n-er mit bitterbösem Gsicht d’Stägen ab geit. Zerscht isch es e chly erchlüpft und het nid grad zueche dörfe. Är isch vornen use, uf ds Sträßli, und het i allem Wytergah erchöuet, was ihm der Papa Doxat gseit het. — Donnerschieß! Isch das en Argumäntiererei! Isch nid libermänt allimal der Wyme bi ds Doxats, wenn me ne ha sötti? So gwüß daß men einisch usnahmswys e Visiten us em Lindehof heiz’füehre hätti, heißt’s dunde que Madame regrette infiniment, aber grad juscht dä Momänt müeß me ga Gümlige oder di jungi Prinzässin...

Hups! Hopla. Da hanget ihm di Häx mit ihrne glänzigen Ougen am Arm. Si isch hinden use dür e Hof uuf düüßelet und het ihm bi der Yfahrt passet.

Mit däm isch ds Gspräch erlösche. Ds Carlotta, geng fescht yghänkt im Arm vom Herr Armand, gspürt, daß er chupet und weiß nid rächt, was es söll. Es merkt geng dütlecher, daß es ihm vürig isch und wott doch nid umchehre.

Öppe halbwägs zu ds Nachtwächters Huus blybt er stah und seit: «Los, la mi lieber sy!»

117 Da luege ne di zwöi schwarze Chrälli vo unden ufen a, und scho reut’s ne, daß er sech nid besser het möge zsämenäh. Er blybt e Momänt no uschlüssig stah, wi wenn er hoffeti, es löj sech nid vertrybe. Es isch piquiert, me gseht ihm’s a. Di Ouge glänze verdächtig. Und da hanget wahrhaftig schon es Trändli näbem Näsi.

Er streckt ihm d’Hand dar, für ihm adieu z’säge. Aber derby mueß er öppis Usichers im Blick gha ha, vowäge ds Carlotta versteckt syni beide Händ hinder sech und fragt: «Fählt Ech öppis?»

Da manglet nid vil, er müeßt no schier lache. «Toube bin i», seit er, «über e Papa.»

Het er sech öppis überleit gha, oder het ihm’s e guete Geischt ungsinnet uf d’Zunge gleit, churz, er seit dem Carlotta, was ne so ergeret. Er het welle wyter loufe; aber äs isch blybe stah und het ne dermit zrück gha. Und wo-n-er meint, so, jitz syg’s usen, und er chönni wyters, zieht di Chrott es boges Strähli us ihrne Chrusle, fahrt ihm mit liechter Hand dür sy schöne blunde Schnouz und seit: «Dir müesset Eues Coco ha, wartet nume!»

«Halt, halt!» fahrt es furt und rupft am Schnouzspitz, wo fescht verchleibbet gsi isch. «Dir müesset das nid eso verchläbe! Das isch nid nätt, wenn me so schöni längi Schnouzhaar het.»

Si sy du wyter träppelet, und ds Carlotta het sech für das zwöite Roß erwermt und welle ha, das sygi doch kei Sach, wo für eis Fuetter gnue sygi, gäb’s es für nes zwöits o no. Aber der Herr Armand het’s du nid vo sech gla, bevor es ihm tüür und heilig versproche het, es welli einschtwyle daheim no gar nüt dervo säge. «Begryf, i wott dy Papa nid verrätschet ha. Und wenn si merke, 118 daß i dir öppis gseit ha dervo, so git’s de sicher nüt us mene zwöite Roß.»

Halb ergerlech, halb amüsiert ob däm unerwartete Sukkurs isch der Herr Rhagor i Lindehof use, währed dunde der ander Herr Houpme nid het chönne höre syne Hyazinthe-Chlüf z’repetiere: «Quelle bêtise! Que ferions-nous de deux chevaux? Wäge der dummen eidsgenössische Militärlerei!»

Sy Luun isch no nid vil besser gsi, wo-n-er ds morndrisch ga Bärn yne gloffen isch. Er het pressiert am Lindehof vorby und no lang d’Ohre hindereglitzt, für z’lose, ob ihm nid öpper mit mene neue Gchäär nachespringi. Da passet ihm — der Gugger het’s gseh — grad da, wo z’beidne Syte mannshöchi Dornheeg der Wäg yfassen und ’s keis Ertrünne git, der alt Bürki.

Er het e stark runde Rügge gha. Der alt chnochig Chopf isch ihm wi ds Junge vo mene Kaktus vornen a der Bruscht gsässen und ds Bärtli am Chini wi ne zückte Dolch.

«Guete Tag, Herr Houpme. Heit Dr öppen e Lung verlore, daß Dr z’Fueß i d’Stadt weit?»

Der Herr Doxat het probiert vorbyz’cho, so daß är jitz der Stadt und der ander dem Lindehof der Rügge chehrt, wo ne der Presidänt z’vollem stellt: «Apropos, Herr Houpme. Was ig Ech ha welle säge: I frage de däm gar nüt dernah, daß Eue Gutschner myr Tochter der Hof macht und se-n-i Euem Wage spaziere füehrt. Syd doch so guet und stecket ihm das!»

«Geit mi nüt a.» Der Herr Houpme macht rächtsum kehrt und dütet mit dem Duumen uf e Lindehof. Mit 119 länge Schritte geit er gäge Bärn zue. Der Grichtspresidänt steit no nes Chehrli da, dräjt der Chopf bald gäge Herr Doxat, bald gäge Lindehof.

Zwee Tag druuf stellt der Presidänt uf e Tupf am glyche Platz der Houpme Rhagor, wo, chuum daß er ne-n-erlickt het, o schon en Alouf nimmt, für vorbyz’cho.

«Erloubet mer... i han Ech scho verwiche welle säge: Syd doch so fründlech und stecket Euem Gutschner, daß er my Tochter — es gscheht dänk par procuration — mit Liebeswürdigkeite längwylet. I verbitte mer das!»

«Geit mi nüt a. — Säget’s mira dem Herr Doxat, wenn Dr öppis z’chlage heit. Adieu, Herr Presidänt.» Und uuf und dervo. Und ds Gitzibärtli geit ufen und abe. — «Geit mi nüt a — geit mi nüt a! — Wän Donners geit’s de a, Ihr Herre Houdäge? — Ja nu, i wirde mer wüsse z’hälfe.»

«Daß Dir Ech’s nid no einisch usenämet, my Tochter z’embêtiere! Verstande?»

«Herr Presidänt, i ha vo Euch keini ordres az’näh. Wenn Dir öppis z’reklamiere heit, so geit der Dienscht-Wäg...»

«I tät Ech uf Eue Dienschtwäg! Mer sy hie nid z’Neapel. Dir heit Eui Hudelgutsche nid myr Tochter z’offeriere. Punktum! Wenn mir für guet fände, Gutsche z’fahre, so vermögt i de sälber eini. Vierspännig, wenn’s sy müeßt. Säget’s numen Eune Dienschtherre. Und überhoupt — Dir! E settige... e settige...» Zwo Füüscht hei sech ballet.

120 Zum Glück het der Herr Presidänt gseh, wi’s i ds Peters Ouge flämmlet, und het der Räschte verschlückt. Zum Glück — oder o nid, vowäge der Peter het der Satz für sich fertig gmacht, wi-n-er sech’s dänkt het, daß es hätti welle cho. Und das isch gnue gsi, für ne mit Bitterkeit z’fülle, zum Verworgge voll. E Momänt no hei si enand agluegt... und du isch e jede, ohni nes Wort z’verlüüre, syner Wääge gange.

«E settige... e settige!» het’s jitz di ganzi Zyt i ds Peters Ohre gmacht, und er het geng druuf g’antwortet: i weiß was für eine, und alli uflätige Wort und Näme, wo je i der Casärne, im Wirtshuus, uf der Gaß öppis hie söllen adüte vo ds Peters Härkunft, syn ihm wi Stächfliegen im Chopf umegfahre.

«Herr Houpme, i ha se heigfüehrt, wil es gschüttet und si kei Schirm by sech gha het.»

«Dir wüsset doch, daß Dr ohni Erloubnis vo der Herrschaft keini frömde Lüt füehre söllet!»

«Wüsset Dr no nid, daß Dr über das, was Ech befolen isch, nüt nachez’dänke heit? — Also, eis für allimal: Dir löit künftighi d’Jumpfer Bürki stah, wo si isch, und wenn nere ds Güllewasser i ds Muul lief.»

Währed däm ganze Rüffel het der Herr Doxat nes Lachen i den Ouge gha, und zum Schluß het der Peter no ne vätterleche Tätsch uf d’Achslen übercho, wo gseit het: Du bisch e brave Ma und der Grichtspresidänt es Möff.

«Herr Houpme», seit der Peter, dür d’Vertroulechkeit vom Herr Doxat ermuetiget, «i ha gmeint, i tüej Euch e Dienscht dermit.»

Das isch en andere Ton gsi. — Jitz isch gnue, seit sech der Peter Wyme. Wenn das däwäg chunnt, so weiß i, was i z’tüe ha. Verchouft bin i nid dahäre. Bi der nächschtbeschte Glägeheit isch er du o mit der Sprach usegrückt. Si sy a mene schöne Namittag im Chrutgarte vom Lindehof binenandere gstande, d’Jumpfer Mathilde, d’Flörle, der Herr Armand und der Peter, und hei sälbander i d’couches yne gstuunet, wo hundert Stopferli ergäben uf ihres Schicksal gwartet hei. D’Jumpfer Mathilde het ihre Gartekaländer im Chopf gha und ufzellt, was alles i de nächschte Wuchen und Monete sötti gmacht sy. Wo si a ds Programm vom Meie chunnt, seit der Peter: «Ja, Jumpfer Rhagor, weder äbe... nume, daß me de nid öppe z’fescht uf mi zellt. Uf erschte Meie han i äben im Sinn z’chünde.»

«Dumms Züüg, Peter», wätteret der Herr Armand los, «vo däm isch kei Red. Nächschti Wuche mueß i 122 z’Thun yrücke, und bis i ume da bi, git’s nüt vo anderswo dinge, fertig!»

Me het du nümme wyters berate. Der Peter isch in es Gartebeet gchnöilet und het afa schaffe, und di andere drü sy i ds Huus, und dert isch du nes Jammere losgange wi vor em Undergang vo Ninive, alles uf d’Melodie: Was sölle mer de mache?

«Du tuesch jitz emel o», het der Herr Armand sy elteri Schwöschter agrurret, «i han ech’s ja scho lang gseit!»

«Ja, i weiß wohl, aber i ha nöue gar nid so dra dänkt. Channsch das nümmen absäge?»

«Aber wi söll i de mache? — Me het ja de di anderi Wuche di eltere couches-Fänschter welle gä umez’mache. Und de der Bawart? Und jitz chöme ja de d’Brunngreber! Und de di großi Wösch? Und uf erschte Meie söll de der Hämme cho zinsen und...»

«Und was ächt no alles? Wi wenn das nid Jahr für Jahr gloffe wär wi nes Zyt!»

«Aber du bisch drum nie länger furt gsi, und wenn is de der Peter o no im Stich ließ!»

«Äbe bin i z’wenig furt gsi. Und han ech verwöhnt. Aber es steit niene gschribe, daß das ewig eso söll gah. Anderi hürate. Und dir beidi läbet i der Meinung, i müeß myner Läbtig euch z’Füeße grupe. I ha alles geng uf mi gno und nüt gseit, und jitz sött i no ds Tüüfels Dank ha derfür und nid emal Dienscht mache. Ds einzige, wo-n-i dermit no öppis chönnti leischte.»

«Aber mir wei dir ja nid dervor sy, wenn d’hürate möchtisch! Mer chönne’s ganz guet alleini mache.»

Settigs Duett isch du no mängs gsunge worde, und der Herr Armand het i der Lindehof-Hushaltig vom Sparbüechli uf der burgerlechen Ersparniskasse bis i ds Wärchzüügchämmerli und i ds Hundshüsi alles müessen i d’Ornig tue, wi wenn’s a ds Stärbe gieng, und derby je länger descht meh dänkt: wenn i doch numen e Frou hätti!

Wo du der groß Tag cho isch, het me ds Carlotta näbem Peter uf em Bock gseh sitze. Er het der Herr Stabshoupme Rhagor sölle ga uf e Bahnhof yne füehre. I stiller Bewunderung het me ne betrachtet, wo-n-er im Hof gstanden isch und syni ordres gä het. E länge wytschößige grüene Wafferock het er annegha mit schwarze Sametufschleeg und karminrote passepoils und karminrote breite Streifen a de Hose. D’Chappe, eini vo der alten Ordonnanz mit waagrächtem Schirm, isch ihm e chly schreeg uf em Chopf gsässe. Er het geng no öppis vom alte troupier gha und martialisch i d’Wält usegluegt. Dem Carlotta het er mächtigen Ydruck gmacht; aber warum di beide Lindehof-Tanten Ougewasser übercho hei, wo der Peter mit sym Houpme zum Tor uus gfahren isch, het es nid rächt begriffe, und es hätti’s no weniger begriffe, wenn’s ghört hätti, wi der Herr Armand no dä Morge syni Schwöschteren usglachet het. Si hei sech du chly zsämegno, und wo-n-er i der Montur mit glänzige Chnöpf und épaulettes und gwichstem Schnouz vor ne gstanden isch, hei si ob däm Anblick Gott und Wält vergässe. 124 Wi gärn wäre si mit ihrem Brueder uf e Bahnhof yne gfahre! Aber er het se nid begährt. Und jitz het ne ds Carlotta förchterlech uf d’Närve gä. «Für was bisch du eigetlech ufe cho?» hei si’s gfragt. «He, für en Ungglen Armand cho z’luege.»

«Natürlech, me cha o gar nüt meh mache, ohni daß men im Ulmehof alles weiß, was hie geit.»

Dermit isch es dür e Hof uus zwirblet, und der Rohrdummel und d’Flörle sy ihrer Sach nachegangen und hei sech acht Tag lang verwunderet, daß z’ringsetum alles gloffen isch wi nen ufzogni Uhr und niene keis Stüdeli der Chopf het la hange. D’Wösch het ihre Louf gno wi alli Jahr, und d’Brunngreber hei glochet, wi d’Schwirrli sy gsteckt gsi, und o der Wyme het sy Sach gmacht. Das het ne natürlech nid verhinderet, d’Ohre z’spitze, ob nienen es gäbigers Pöschtli für ihn z’ha wäri. I der Neechi isch natürlech nüt gsi z’welle, und z’Bärn reckt halt d’Neechi gar wyt. Eifach furt, an es Ort, wo me nid uf drei Generatione zrück d’Toufschyne nacheluegt, gäb daß men einen astellt! — Wider uf La Sarraz? M’m, bi no nid so wyt nache. Oder sünscht i ds Wältsche. Bärner sy ne geng rächt, gäb wi si über se gränne. Aber und de ds Nääri — jitz, wo si-n-ihm de nüt meh z’tüe hei? Zu mindere Lüte giben i’s nid, und in ere Herrechuchi lydet me kes Toubstumms. Stundelang isch er jitz mängisch am Aben uf syr Bettstatt gsässe, het d’Cherze la abebrönnen und wider düregläbt, was scho füfzäche Jahr hinder ihm glägen isch. I wär ringer dürecho, hätt i z’sälbisch gmacht, was si mer agä hei. Aber äbe...! Er 125 het sech nid Rächeschaft gä, daß men ihm uf Schritt und Tritt agmerkt het, daß ne-n-öppis nachenimmt. «Der Peter het aber sy Cholder», het’s gheiße, wenn er gwärchet het wi ne Zuchthüsler und tagelang niemerem keis Wort gönnt. Es het no niemer gwüßt, wo’s use wott mit ihm, da bschickt ne-n-einisch d’Frou Doxat i d’Äßstube.

«Peter», het si-n-ihm dert befole, «Dir chömet de hinecht am achti mit üs uf d’Porte, es isch Bibelstund bim Herr Oberscht. Der Herr Pfarrer Tanner und der Herr Vikari rede.»

«Wi d’Frou Houpmänni befihlt», antwortet der Peter, «i cha ja de zwüschenyne zum Spängler vüre ga luege, öb das Chännli glötet isch. Bis am nüüni wär i ja de längschtes ume bi ds Herr Oberschte, für d’Frou Houpmänni hei z’begleite.»

«Nei nei, Peter, Dir chömet mit i d’Bibelstund, das tuet Euch guet. Grad juscht für Euch isch es am Platz! Dir ganget ja di halbi Zyt nid emal z’Predig.»

Der Peter wirft e Blick uf e Herr Houpme, ob de das würklech sy müessi. Aber dert, im Egge, qualmet’s wi ne Mutthuuffe; me gseht nume wi im Näbel d’Silhouette vom Herr Doxat.

«Jaja, i meine. Und jitz ganget ne’s doben o ga säge, im Lindehof, si chönne de mit üser Lantärne hei.»

Wen er jitz e Scheieli-Etagère hätti zur Hand gha, zum Umenandereschieße! — I, Peter, in e Stund! Das het der Tüüfel gseh!

Und uf alls ufe hei si ne du no i der Chuchi zäpflet: «Gäll, Peterli, gäll? — Söll der öppe mys Psalmebuech etlehne, he?»

Der Peter Wymen isch nid der einzig Gandegger gsi, 126 däm di Bibelstund z’tromsig cho isch. I alli Hüser isch d’Yladung ergange, und es het usgseh, wi wenn es grad diräkt uf di alte Napolitaner und andere desoeuvrierte Herre wäri abgseh gsi. Aber denen isch nid so liecht gsi byz’cho. Di einte hei ufbegährt über di neui Mode. Me wüssi öppe, was me z’tüe heigi. Was men eim doch da well cho uf d’Seel chnöile! Di andere hei uf de Stockzänd glachet. Allizsämen aber hei im stillen e Bumbereschpäkt gha vor em Herr vo Mannebärg, wo der Muet heigi, so vor aller Wält zu syr Meinung z’stah, trotzdäm er eidsgenössischen Oberscht sygi. Und für ne nid z’découragiere, isch überall usgmacht worde, me schicki d’Dienschten i di Bibelstund. Dene schadi’s sowiso nüt. Der Zuefall het’s welle, daß grad geschter der Herr Doxat und der Major zsäme zum Mützebärg yne welle hei, wo ne der Dokter vom Finkehölzli uf sym Heiwäg us der Stadt begägnet. Me het es Ständli gha, und der Dokter seit im Wytergah: «Adieu, Ihr Herre, und hoffetlech au revoir morn am Aben uf der Porte!»

«Was?» hei si g’antwortet. «Ganget Dir o, Herr Dokter? — Geit me da überhoupt?»

«O rächt», lachet der Dokter, «aber wenn’s alli so mache, so chönnti’s de passiere, daß eine vo dene Herre Redner ds groß Abedmahl zum Tägscht nähm, wüsset dr, wo’s heißt, di Ygladene heige luter Usflücht gha, und du heig me du d’Lüt hinder de Züün zsämegläse, für d’Tische z’fülle.»

Uf das abe hei du di beide gfunde, es sötti doch öpper ga luege, damit men emel o wüssi, was da gangi. D’Frou 127 Houpmänni het zu ihrem Ma gseit, ja frylech, das well si mache, und am Abe, wo’s nache gsi isch, het si dem Peter es elters Chilchegsangbuech i d’Hand drückt. Grad übermäßig gschyd het er jedefalls nid dry gluegt, wo-n-er da gstanden isch, i eire Hand di no nid azündteti Latärne, i der andere ds Gsangbuech. Er het nid emal bruuche z’frage, was er dermit söll. D’Antwort isch unghöische cho, uf sy bloße Blick hi. «He ja», het d’Frou Doxat gseit, «Dir hättet e schöni Stimm. Dir chönntet se wohl o einisch für öppis Rächts bruuche!» — «Ganget vora!» het si du no befole. Und so isch me du ds Sträßli uuf gwanderet. Voruus der Peter und ds Chammermeitli, und vo der Schüüre här isch no der alt Badertscher zue ne gstoßen und wyter obe ds Nachtwächters Frou. Und e Steiwurf hinder ne här d’Frou Houpmänni und ihres Töchterli. Es het se schier gar e chly greut, in e Stube ga z’sitze. Daß men ohni d’Yladung vom Oberscht Mannebärg gar nid a d’Luft use cho, sondere daheim im Lampeschyn vom Sääli und im Pfyfferouch vom Herr Houpme blibe wär, hei si natürlech nid dänkt. E Früehligsaben isch es gsi, wi me se nid all Tag erläbt, villicht nid emal alli Jahr. Ganz heiter gseh het mene eigetlech nume no uf der Straß. Hinder de Läbheeg, wo’s drinne na Veieli gschmöckt het, sy d’Fälder und di früsch ufbrochenen Acher scho ganz im Vernachte gläge. Me het se schier meh gschmöckt als gseh. E fyne Dusem isch drüber gstriche. Im Waldrand rächts äne hei di oberschte Zwisle vo de Dähle no ne rötleche Schimmer gha, undenynen isch es ganz dunkel gsi, und im Boge gäge Lindehof zue het es eim chalt us der blaue Fyschteri aghuuchet. Wenn me stillgha het, het me d’Wildtube ghöre rugge. Linggs überen isch der Abedhimmel 128 frei gläge, dem Ärdbode nah rötlechgääl und de obsig grüenlech und blau und de geng fyschterer und hie und da es Stärnli drinne. Und vor däm glaslutere Himmel hei sech schwarz d’Öpfelböum abzeichnet, wi wenn si mit ihrne verzworggeten Escht im Schlaf öppis suechte. A ihrne dünne Ruete het me scho di runde Chnöpf vo Bluescht und Blatt chönnen underscheide. Grediübere het ds Bürkis Türmli mit uverschant scharfe Kanten us em Ghürsch vo de Böum vüregugget. Linggs dervo, scho chly wyter und verschwummener, isch di balleti Masse vo den alte Böum uf der Porte dem allerletschte Winke vom Aberot im Wäg gstande. Im Wyßloch unde het es einsams Taunerhüsi, wo vo däm allem längschtes nüt meh gseh het, scho sälber Liecht gmacht. Wär öppen einisch hindere gluegt het, öb di andere nachechöme, het sy Freud chönne ha a der scharfe, dünne Mondsichlen ob em sametschwarze Wald vom Oschtermaniger.

Aber was nützt eim di ganzi Herrlechkeit, wenn me d’Ouge der lätz Wäg im Chopf het! Der Peter Wyme hätti am liebschte sys Bärner Gsangbuech über ne Hag bängglet. Aber er het d’Frou Houpmänni hinder sech gspürt. Äbe, das isch o so öppis gsi, so ne neui Chicane, het er gmeint. Warum jitz undereinisch d’Dienerschaft voruus söll? Under den Ouge ha wott si-n-is! Das wär dem Houpme nie z’Sinn cho. Dä weiß, daß me sech druuf cha verla, wenn dem Wymen öppis befolen isch. — Nu ja, der Peter het am Änd nid chönne wüsse, daß ne d’Frou Doxat nume voruus gschickt het, wil si no nes anders fichu het müesse ga umbinde. Aber es hätti jitz chönne gscheh, was welle hätt, es wär alles lätz gsi. Wo di wyßi Muure vo der Haseburg us em fyschtere Fäld ufsteit, 129 chunnt ihm ds Nääri wider i Sinn. Das cha men o nid hinder ne Zuun bänggle, no weniger als ds Gsangbuech, wil es ihm geng wider vor d’Füeß chäm, läbig oder tot, ja geng wider und geng wider und bis über ds Grab use. So mängisch irged öpper — und das het ja scho z’Neapel agfange — ihm gseit het, wenn’s e Gott im Himmel gäb, so läbti das Chind scho lang nümme, so mängisch het’s ne gluschtet, settigne Schwätzer d’Zänd y-z’schla; aber sälber dänkt het er’s doch alli Bott. Was cha eine da derfür? I wett se gseh, di fromme Herre, wenn si i myr Hut steckte, wenn si düregmacht hätte, was i, und der Tüüfel im Lyb hätte wi-n-i.

Underdessen isch me zur Haseburg cho. Und dert steit d’Frou Hase zwäg — mit dem Nääri, gsunntiget.

Und wyter isch me sälbander. Jitz, wo der Peter gseht, daß ds Nääri näben ihm här louft, tschanggelig wi geng, mit de Fueßspitze gägenenand, fragt er d’Frou Hase: «Mueß das o mit uf d’Porte vüre?»

«He ja», seit si, «es isch de goumet u bruucht si nid z’förchte daheim. Lue, du weisch nid. We me so eis muetterseelenallei daheim weiß... es git schlächt Hüng uf der Wält.»

«Wäge dessitwäge! Es wär dänk nid zum erschtemal allei daheim. — Das cha mir’s jitz gar nid, daß das o dert yne söll. Was söll’s de? Da hocken und luege, wi si ds Muul verdräje?»

D’Frou Hase suecht na der Gwohnheit vo ihrer Gattig Lüt öppis anders hinder ds Peters Worte. Si dänkt, es genier ne, mit sym Tschauteli under d’Lüt z’cho, und git ume: «Es schadt ihm nüt. Villicht het es einewäg sy Säge 130 dervo. Wenn nume die, wo dem Pfarrer de o lose, öppis vom z’Predig-Hocke hätte, so wär’s my Tüüri e bösi Sach um ds Chilchewäse. — U z’schüüche hesch nüt. Es het si still i sym Eggeli. Der Nachtwächter nimmt albe, wenn er chunnt, sys Hüngli o mit. Es het’s gwüß vo dene Herrschafte nume no niemer gmerkt. — Das versteit emel o nüt.»

«So», brummlet der Peter, «zelle si di jitz afe mit ds Röthlischbärgers Hund zsäme?» Er nimmt ds Nääri bi der Hand und probiert i allem Wytergah, ’s e chly in e gattlichere Schritt z’bringe. Gredt het niemer meh nes Wort, vowäge grad vor ne zueche hei jitze di Töchtere Rhagor ygschwänkt und wyter vorne no anderi Lüt. Es isch fei es Trüppeli binenand gsi, und ghört het me nüt als zwöi Dotze Schueh. Me het gnue gha z’luegen a däm andächtig schönen Abedhimmel. Und vorne bim Ygang zur Porte het me tief unde di zahllose Liechtli vo der Stadt gseh und der dick Schatteriß vom Münschterturm mit mene füürigen Oug drinne. Und us der Fyschteri ufe het d’Schwelli gruuschet.

Vo der hällerlüüchtete Türen am Stöckli näbem Herrehuus het men es Tschirggen und Chraue ghört vo vilne Schueh, wo dert sy abputzt worde, und derzwüsche geng dem Oberscht sy Stimm: «Gueten Abe, gueten Abe» oder o «bonsoir» und geng e Name derzue. Der Oberscht het di ganzi Gandegg bim Name gkennt, vom Ratsherr bis zum Muuser. «Gueten Abe, Frou Hase. Soso, bringet Dr ds Nääri o mit? Das isch rächt. — Gueten Abe, Wyme. So, das freut mi jitz. Lueget, dert isch no Platz!» So isch es anenand gange, bis me’s het ghören achti lüte vo der Stadt här. Du isch d’Tür zueta worde. Ds Sääli isch voll gsi, me hätti emel nid gwüßt, wohi no mit denen alte 131 troupiers, wo nid gärn enand uf d’Chuttefäcke sitze. Der Peter isch a der Fänschterwand gsässen und het schreeg übere, zwüschen ere Zylete Schueh ne falbe Hundswädel gseh vüre güggele, und dem Röthlischbärger het men agseh, daß er nid im Sinn het z’rütsche, für öppe no Platz z’mache.

Me het du gsunge. Der Peter het ds Gsangbuech vor sech ane gha und mit offenem Muul dry gluegt. Hie und da het er di suber rasierte Läfzge zsämezoge, damit me meini, er machi Wort; aber di Meitleni und Froue vo der Gandegg, wo ne zum erschtemal in ere Stund erblickt und dänkt hei, jitz wolle, jitz heig’s afen e Ruck gägem jüngschte Tag gä, hei nachhär gwüßt z’brichte, er heigi gsungen angfährt wi ne Briefchaschte.

Du het eine vo dene Herre bättet. Es isch nid e Pfarrer gsi, und das het dem Peter ganz e merkwürdigen Ydruck gmacht. Daß sech so eine nid geniert! het er dänkt. Emel är sälber, gäb wi-n-er ds Härz voll hätti vo Not und Jammer, er brächti keis ganzes Wörtli use. Nid emal «Spys Gott, tränk Gott» dörft er vor so vilne Lüten ufsäge.

Und du isch der Oberscht vüre gstande, het alli gottwillche gheißen und gseit, si wärde wohl wüsse, daß me dranne sygi, di ganzi Gandegg mit guetem Trinkwasser z’versorge. He nu, di liebe Gandegger heige sech lang glitte mit verfallene Sööd und sötte jitz begryffe, was der Prophet Jeremias meini, wenn er dem abtrünnige Volk Israel zuerüefi: «Mich, die lebendige Quelle, verlassen sie und machen sich hie und da ausgehauene Brunnen, die doch löcherig sind und kein Wasser geben.» Nid daß er ne wetti vorha, si heige’s i der Gandegg o so gmacht; aber jitz, wo si der Unterschid wüsse z’mache zwüsche gstandenem 132 Soodwasser und früschem Quellwasser, heig er dänkt, wüßte si’s o z’schetze, wenn vo däm Wasser i d’Gandegg greiset wärdi, wo Chrischtus der Samariterin versproche heigi: «Wer des Wassers trinken wird, das ich ihm gebe, den wird ewiglich nicht dürsten; sondern das Wasser, das ich ihm geben werde, das wird in ihm ein Brunnen des Wassers werden, das in das ewige Leben quillet.» — So wärdi’s öppe wohl sy, und drum heig är Oberscht di Bibelstunden ygrichtet und gueti Fründe gfunden a dene Herre Pfarrer, wo jitz hie chehrium de Gandegger welle Wasser schöpfe.

Natürlech hei di meischte gfunde, emel si heige sech de gwüß keini löcherige Brünne grabe, aber schade tüej’s am Änd nüt, öppis anders z’ghöre. Eint und anderi hingäge hei sech d’Müej gno, chly nachez’dänke, was me sech under mene löcherige Brunne vorz’stelle heigi. — Und wi’s äbe de so cha gah, mängisch wachst halt i mene Gärtli näbe däm, wo men under Glas ufzogen und mit aller Sorgfalt gsetzt het, no es anders Chrütli, wo sys Rächt uf Sunne het und zletscht no meh wärt isch als alli di Stüdeli, wo verpipäpelet i Reih und Glid stande. Mängem, wo da gsässen isch, sy ob allem Lose d’Blicken am Nääri bhanget. Obenyne gchrümmt, di mageren Achsle vüreghänkt, het’s der Chopf hindere gleit und a d’Dili ufe gstuunet, wi wenn syni Ouge d’Fliege verfolgete, und di schwär bschuehnete Füeß wi Zytplämple la spile. Das arm Chind, wo sech so mängisch müed gsoodet und uf sym schwachen Äcke ds Wasser i d’Hüser treit het, wär bringt de däm vom läbige Wasser? Het ächt so eis o Durscht, und wär löscht ihm ne? — No nie so dütlech wi dä Ougeblick isch das dem Carlotta uf d’Seel gfalle. Anderi hei dänkt: Du arms Tröpfli, was 133 machsch du da? Es isch es Tschauteli, wo nüt weiß vo däm Durscht. Es isch i ds Läbe cho und wird druus gah, wi-n-es dry cho isch, grad wi nes Vögeli, wo währed der Predigt zu eim Fänschter i d’Chilchen yne flügt und zum andere wider use. Ds Carlotta hingäge het gwüßt, daß ds Nääri äbe nid es Tschauteli isch. Aber wie mache, für ihm Wasser z’schöpfe?

D’Stund isch wyter gange, und niemer het gmerkt, daß i däm Gartebeet es ganz chlyses, aber vollsaftigs Chymli gstoße het.

Nam Oberscht het du der Pfarrer Tanner gredt, und zwar wi eine, wo dänkt: jitz han i se binenandere, jitz uf se! A d’Wort vom Oberscht het er agchnüpft und gseit, hütt gälti’s, sech z’decidiere, Grundwasser oder Quellwasser. «Niemand kann zweien Herren dienen. Entweder er wird den einen hassen und den andern lieben, oder er wird dem einen anhangen und den andern verachten.» Das hingäge het du der Peter ganz sicher nid überlost; aber er het nid vil dermit gwüßt az’fa. Wenn er syni beide Herre mitenandere vergliche het, so isch es ihm vorcho, si sygen ihm beidi rächt. Der Herr Rhagor isch ihm dem Alter nah neecher gsi, und wil si beidi am glyche Chrüz treit hei, het er ne trotz allne glägetleche Töubine nid ungärn gha. Und der Herr Doxat het ihm’s gar guet chönne, scho wil er der Suhn vom Major isch gsi und e gsetzte, gäbige Ma, wo eim d’Sach gönnt het. D’Froue — die syn ihm alle zsäme... mer wei säge: glych lieb gsi.

Aber was tätscht jitz wi ne Kanoneschlag a d’Wand? Es isch, wi wenn alli d’Chöpf uf d’Syte hätten oder sech bückte, daß es über se wäg sumsi. Was het er gseit, der 134 Pfarrer? «Ihr könnt nicht Gott dienen und dem Mammon.» Ja, das syg der Schluß vom Värs vierezwänzg, Matthäi im sächste.

Di meischte hei d’Chöpf scho wider uuf. Gottlob, es het mi nid breicht. Mammon? Geit mi nüt a. Ha ja keine. Die dert vorne. D’Herrelüt! Dene gilt’s. Bravo, tuntz ne nume! — Aber oha! Die hindenache hei d’Chöpf z’früech wider ufgha. Er seit ne’s, das gälti nid nume dene, wo heige, es gälti äbeso guet dene, wo gärn hätte. Und bald sy si allizsämen i eim Erstuune, was alles zum Mammon ghöri. Si hätte’s gar nid gloubt. Und daß einisch mänge, wo syr Läbtig en arme Ma blibe sygi, de no näbem ryche Ma i der Höll müessi beiten und rychi Lüt näbem arme Ma im Himmel chönnte z’sitze cho, das hätte si sech nid la ertroume.

Wo me na der Bibelstund i Hof use cho isch, hei d’Stärne dür ds schwarze Gchramänzel vo de Cheschteneböum gflimmeret. Di herrlechi, früschi Luft het eim eso wohlta, daß men e Momänt alles andere drob vergässe het. D’Nacht isch fascht no schöner gsi als der Abe. Aber chuum chly dra gwanet, isch es jedes wider i sys Innerschte gschloffen und het der Chopf la hange. Statt a Himmel ufe z’luege, zu syne Tuusede vo Stärne, hei alli Ouge ds Latärneliecht vom Peter verfolget, wo d’Schätten uf alli Syten i d’Läbheeg gjagt und wider vüre gla het. Jedes hätti gärn ghört, was ds andere seit, aber me het wider nüt ghört als ds eitönig Gschwätz vo de Schueh.

Bi der Haseburg het d’Frou Hase guet Nacht gseit. Me het nere Bscheid gä; aber dem Nääri het niemer guet Nacht gseit. Numen ei fyni jungi Hand het es i der Fyschteri i syre gspürt, die aber härzhaft.

135 Im Ulmehof isch bald alles fyschter worde. Numen i ds Herr Houpmes Cabinet isch no Liecht gsi. Är isch i mene Fauteuil gsässe, d’Frou no i Huet und Mantel vor ihm, mit mene früsche Huuch um sech ume. «Ecoute», het si agfange, «ce pasteur Tanner! Weisch, was er für ne Tägscht gno het?» Und du isch es Bombardemänt losgange — Gaëta isch es Chinderspil gsi dergäge. Und der Herr Houpme het uf de Stockzände glachet und der Rouch derzue gmacht, zu jedem Chlapf e Wulke. Es isch nere nid gsi wägem Mammon, aber wägem Zwöiherredienscht, wo me doch gseh heigi, daß der Peter dasitzi. Es gseji doch exakt uus, wi wenn me’s uf di hinderi Gandegg extra hätti gmünzt gha.

Ganz ds glyche het o der Peter Wymen uf em Heiwäg dänkt; aber er het scho lang «Liechterlösche» blaset gha, wo d’Frou Houpmänni im Bett no einisch ufsitzt und deklariert, für settigs laj si sech de nid es zwöitsmal uf d’Porte vüre spränge.

Ds morndrisch und öppe no ne Wuche lang het es i der ganze Gandegg umenandere chly pfupft, und a verschidenen Orten isch im verschleikte Matthäi sächs nachegläsen und mit den obwaltenden Umstände vergliche worde. Eint und andere het sech vorgno, der Pfarrer Tanner bi nächschter Glägeheit z’Red z’stellen und isch de, wenn er ne vo wytem het gseh cho, uf di anderi Syte vo der Straß gangen und het ihm vo dert äne schön der Huet abzoge.

Bald isch du i Näjnamittagen und Leischten öppis anders uf ds Tapet cho, nämlech e großi Hochzyt. Vo dahinde, i der Gandegg, sy Papa und Mama Doxat und di Gschwüschterti Rhagor yglade gsi. Ds Carlotta het en Yladung bloß für i ds Münschter übercho. Jitz isch es 136 dennzumal no der Bruuch gsi, daß, wär eigets équipage gha het, drinne häregfahren isch und’s de zur Verfüegung gstellt het. Da isch me du i der hindere Gandegg ungsinnet vor mene Problem gstande. Der Herr Armand isch ja no z’Thun gsi, und vieri hätte wohl Platz gha im Wyme-Pöschtli, wi di böse Müüler der Gandegg-Gutsche gseit hei, aber — nid z’vergässe: d’Krinolinen isch damals im Zenith vo ihrer Herrschaft gstande. Der Papa Doxat isch dür d’Yladung schwär dérangiert worden und het nüt meh gmacht als brummle. Är, einisch en elegante, dür und dür hoffähigen Offizier, isch hütt so tief i sym Gandegg-Capua gsässe, daß der bloß Gedanken a Chrage, Crawatte, Hemmlischnöpfli, Frack etcetera ihm scho acht Tag z’voruus der Luun verderbt het. Nam änge Wafferock het er Längizyti übercho. Zwöi Häftli am Chrage, zwöi Rickli, und men isch fertig gsi für e Hofball. Und jitz das donners Gwurscht mit mene schwarzsydige Hälslig, wo me nie der Rank findt dermit. — «Alfred, du machsch e chly dumm!»

«Ja, aber jitz d’Gutsche. I das Gfungg yne sitzen i der nid. Überhoupt, üsere vieri i menen Eispänner! I gloub, i lan ech de fahren und gange z’Fueß.»

«Das fählti sech no grad! Jitz, wo me ds ganz Jahr Gutschner und Roß fuetteret! — Aber für was hätti men e Gra’mama z’Gümlige?»

Der Herr Houpme het zerscht nid rächt wellen abyße. «Aber es isch ja wahr», seit er ändlech. «Si weiß, wi’s eso geit. Settigi Sache sy geng am wenigschte z’bruuche, wenn me se-n-am nötigschte het.»

So isch es du o gmacht worde. Ds Doxats sy im Zwöispänner 137 vo der Frou Mandörle gfahre, und der Peter het — nid zu syr Freud — dörfe di Schwöschtere vom Lindehof füehre. Aber er het sech du no ring dry ergä, wo-n-er se bim Vorfahren im Hof het gseh d’Stägen abe cho. Beidi sy wi us em glyche Model gsi. E Krinoline vo ameißebruuner Syde, gar prächtig, es boleroartigs Sametjaggli vo glycher Farb, obe mit nere große Broschen under em nidere wyße Chrägli ygchnüpft, gägen unden offen und druus vüren es Pfluderis vo wyßer Syde. Uf em Chopf es niders Samethüetli mit nere nidergleite wyße Struußefädere. Vo hütt ewäg isch, wenn d’Red uf se cho isch, nume no vo de beide meringues gredt worde. Aber si sy gar nid übel gsi. Damit öppis Farbigs dry chömi, het jedi i mene glanzpapierige Trichter mit Spitzebord es kompakts Bluemebouquet treit.

Wo si bi ds Bürkis düre fahre, steit der Presidänt under em Gartetor und macht e Gränne, so voll Spott und Hohn, daß es dem Peter i allne Finger gramslet het, ihm d’Geisleschnuer um d’Ohre z’lyre. Er het sech aber zsämegno und der Chifel gstellt, wi wenn er d’Chünigin vo Neapel füehrti.

Di Hochzyt isch du vor sech gange, wi öppen anderi o. Ds Carlotta het dörfen i mene Chorstuehl vom Münschter sitzen und losen und luege. Na der Trouung het es zwüsche den andere Gwunderige no einisch der Brutzug la defilieren und isch du under der Obhuet von ere Tante näbem Dänkmal uf em Platz usse no ga luege, wi si ystygen und abfahre. Anderthalbs Dotze stattlechi Zwöjspänner sy vorgfahren und hei sech a der Chilchgaß in e Zug ufgstellt. Wagen um Wage het sy feschtlechi Bsatzig ufgno, und Bäretatzen i wyß-bouelige Händsche hei d’Roß gmeischteret. A de Geisle hei farbigi Lätsche 138 gflatteret. Jede Wage het es Stäätli im Staat, en abgrundete Bitz Patriziat im zueghörigen Etui vorgstellt, alli ungfähr glych schön. Und ganz z’hinderscht isch als einzigen Eispänner das bidere Wyme-Pöschtli cho, wo meh het gä z’reden als alli andere Gutsche zsämegrächnet. Als Passagier het es e Gouvernanten und vier Chinder gfüehrt, wo vor luter sech freuen uf ds dîner mit Händen und Füeße gfägnäschtet hei. Comme il faut isch es de gsi, da het’s nüt gä z’brichte, und der Gutschner isch der schönscht gsi vo allne zsäme.

Am Abe, wo d’Eltere Doxat heicho sy, isch d’Mama müed gsi und wäri gärn i ds Bett; aber der Papa isch redsälig gsi wi sünsch ds ganz Jahr nie, und het geng und geng wider öppis gha z’brichte, und d’Frou Houpmänni het müesse lose. Da het alles Agine nüt abtreit. Er het nere nüt gschänkt, bis ds Lotti losgit: «Aber wüsset Dr, Papa, das isch halt doch nüt mit üsem équipage. Wenn me di anderen alli gseh het, geng eis schöner als ds andere, und de chunnt de z’hinderischt hinden üse Peter cho z’fahre mit eim Rößli und nere Gouvernanten im Wage — grad z’grächtem gschämt han i mi. Das macht e myggerigi Gattig!»

«Du Gäxnase, was weisch doch du vo Gattig!» seit der Papa. Er het glachet derzue, aber nume so am üsserschte Rand vo sym guete Luun. D’Frou Houpmänni ginet no einisch i di hohli Hand und seit: «En effet, mon ami, il y a quelque chose à dire. Tu sais: Chinder und Narre...! Weisch du eigetlech, wi si üsem équipage säge?»

Jitz stellt der Herr Doxat ds Wasser ab. Sys Mülirad steit undereinisch still. Ganz plötzlech chunnt ihm z’Sinn, daß er es Monstrum von ere Crawatten anne heigi. Er 139 steit uuf, chnüblet se los und wirft se-n-uf ds Ruehbett, stopft sech e Pfyffen und geit dermit i sys Cabinet a ds Fänschter ga sitze. Dert het er sech dermit amüsiert, Rouchringli z’blasen und der Mond derdür az’luege. Derby isch ihm aber geng wider das zwöite Roß dür e Chopf gange, und er het alles wohl überleit, was me dergäge het chönnen i ds Fäld füehre. Er isch sech sehr vernünftig vorcho und hätti’s schad gfunde, wenn alli di soliden Argumänt über Nacht ds Schicksal vo syne Rouchringli teilt hätte. Drum het er se zu mene gfellige Geböu von ere Red zsämegstellt und, ohni daß er je öppis vo captatio benevolentiae hätti ghört gha, mit sech usgmacht, er welli das alles mit es paar flattosen Yleitungssätze jitz grad no der Frou ga vortrage. Daß er sälber dä Momänt mit sym offene Hemmlischragen und andere Marscherliechterunge weniger solid chönnti usgseh als syni Argumänt, da dra het er nid gsinnet. Er nimmt sy Cherzestock, zündtet a und geit i d’Schlafstube. Scho bim Ynecho het’s ne dunkt — warum hätt er emel nid chönne säge — d’Stube sygi mit Resischtänz glade. Um so hübbeliger het men also da müesse z’Wärk gah.

Mit nere chindlech-galante Guggusbewegung zieht er der Umhang am Himmelbett vo der Frou Houpmänni e chly usenand, für emel afange z’luege, ob si würklech scho schlafi. Si dräjt der Chopf, und es paar hässig gspitzti Öugli luege ne-n-a. Under ihrem Füür sy di grüschtete Komplimänt in Unornig graten, und er fragt numen afange: «Tu dors?»

D’Frou Henriette, wo der ganz Abe geng nume dänkt het, es sygi erschröcklech mit dene Manne, es Glas Champagner, und si chömen us Rand und Band, versteit di rücksichtsvolli Frag ganz lätz.

Er begryft, daß syni rhetorische Chünscht hinecht gar kei Ussicht uf Erfolg hätte, geit i sys Bett a der andere Wand, blaset ds Liecht uus, zieht d’Umhäng so äng zsäme als müglech isch, und schlaft y mit dem Gedanke: mira!

Am andere Morge hätti niemer errate, daß zwee Möntschen i där Stube syge, so still isch es gsi. Grad gnäppeli guete Tag gwünscht hei si sech, und nachhär isch es jedes syr Sach nachegange. Das het es paar Tag duuret, und der Herr Houpmen isch steiunglücklech gsi, wil er wyt und breit niemer gha het, wo-n-ihm mit Verstand glost hätti. Fascht wär’s ne-n-acho, der Frou Doktere ga ds Härz z’lääre, wil er sicher isch gsi, daß die ihm rächt gäb. — Aber, was wott i dert ga stürme? d’Houptsach isch, daß das Gchär ufhört. A der Mathilde dobe hätt i o Hülf; aber die Bundesgnosseschaft het nöue kei Chuscht. Und vor allem het me müessen Achtung gä, daß nid öppen öppis dervo i di vorderi Gandegg chunnt.

Dene Töchtere Rhagor het na der Hochzyt o ne surprise gwartet, schier eso öppis wi ne süeße Chlupf. E Brief vom Herr Armand isch da gläge, er chömi de afangs der andere Wuche hei und bringi ne Dienschtkamerad, der Herr Aymon de Gingins vo La Sarraz, zum Ässe mit, der Suhn vom General. Es wär gar nid nötig gsi, das no derzue z’säge. Wär i der Gandegg hätti nid gwüßt, wär der Herr Aymon de Gingins isch? Me het aber o gwüßt, was e Visite vo däm bedütet. Afange het er, wi alli ehmalige Napolitaner, gwüßt, was guet ässe heißt. Da het sech d’Jumpfer Mathilde chönnen i d’Sätz tue. Und de so ne wältsche Düderi! Und gar no e La Sarraz! Und de het er de no Aymon gheiße. Dänk men 141 o! So en Aymon. Eigetlech isch der Herr Armand geng no toub gsi über sy Nachbar vom Ulmehof; aber er het doch gfunde, es ghör sech, daß me ds Doxats derzue yladi, wil der Herr Aymon na ne gfragt het. D’Frou Henriette am Tisch z’ha, isch frylech für di Schwöschtere chly en épreuve gsi, der Herr Armand het’s wohl gwüßt, aber afin. Arrangez-vous!

E nu, wo du am Zyschtig druuf di beiden Offizier ds Sträßli uuf sy cho z’ryte — ds Carlotta het se natürlech scho änet dem Eichbode gseh uftouchen und isch am offene Fänschter gsässe, — het im Lindehof obe niene nüt gfählt, und d’Jumpfer Mathilde het Komplimänt g’ärntet, wi no nie in ihrem Läbe. Na mene ganz famose dîner isch men im alte Turm im Hölzli ga der Café näh und den Eiche nah träppelet. Alli, alli, sy gueter Luune gsi, am allermeischte d’Frou Henriette, und das isch der Grund gsi, warum dä Tag zu mene Fescht worden isch. Grad vo ihre hei di Töchtere Rhagor gförchtet, si chönnti Pfäffer dry schnüze. Stattdäm het si du nüt als Süeßigkeit vo sech gä, und wi besser es nere graten isch, descht meh isch si hälluuf worden und het alles mit sech grisse. Ds Carlotta het a däm Namittag e großi Etdeckung gmacht, nämlech die, daß me mit menen eidsgenössische Generalstabsmajor herrlech chönni wildelen und rouße. Es isch ganz ergellschteret heicho.

Dem Herr Armand hingäge het me’s am Abe mit nütem meh chönne breiche. Kurios, so wi-n-er doch zfride gsi isch mit allem, was syni Schwöschtere gmacht hei, und na nes paar Wuche Casärne-Läbtig wider i syne Sache! Wär het das sölle begryffe?

Di beiden alte Kamerade sy schon es paar Abede wider ds Sträßli uuf und ab gspaziert, wo du einisch der Herr 142 Doxat vüre borzet: «Apropos, morn chunnt de der Jud mit mene Paar Gutscheroß. I ha mer di Sach no einisch überleit und gfunde...»

Der Herr Armand lost uuf, und d’Töubi fahrt ihm i d’Ouge. «Was nützt mir das jitz?»

«Und de es Paar Gutscheroß! — Was söll i mit däm? — Eis zum Ryte mueß i ha!»

«Da cha me ja de geng no drüber rede. Mer wei jitz afange luege, was er bringt.»

Ändlech fat du der Herr Armand wider a: «Was het di eigetlech änenume bracht? Das nähm mi jitz wahrhaftig wunder.»

Der Papa Doxat zuckt mit den Achslen und lachet mit den Ouge; aber keis Stärbeswort bringt er vüre. Erscht lang nachhär seit er du sym Nachbar: «Dadrüber weiß villicht dy jungi Fründin am beschte Bscheid.»

Inhalt

V