Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Ludwig Frahm

Wenn de Scharrnbulln brummt

De Torfbuer

Von em sülben vertellt.

Wenn ik man jichens Tied hev, mag ik mi jeden Morgen gern waschen. Awer wi Heiers hebbt man nich ümmer Tied, un uns' Geschäft bringt dat so mit sik, dat wi in'n Handümdreihn wedder swart sünd as de Newelkraien.

Wi künnt ok nich glatt und fien in Tüg gahn; dat bringt uns' Geschäft ok so mit sik. Un wenn wi mit unsen Torf to Stadt kamt, denn dingt uns so licht keen Minsch wat aff, as wenn wi en heelen Rock anhebbt.

To Schol bün ik nich veel kamen, darüm hev ik ok nich veel lehrt. In'n Sommer müß ik ümmer bi den Torf helpen un Köh höden, un in'n Winter föhr ik mit min' Vader dreemal in de Week to Stadt up den Hannel. Awer Koppreeken kunn ik beeter as all de annern Schölers. Soldat bün ik ok nich wordn. As ik en Jahr vör de Treckung stünn', da kreeg ik en Fehler.

Ne, mit den Knust in de Back hedd dat nix to bedüden; dat is keen Fehler, dat kümmt blot von den Prüntjer. Ne, min' Fehler hev ik hier in't linke Knee. En Jahr vör de Treckung säd min ole Grotmoder, ik würr ganz seeker Soldat, un dat weer keen Spaß. Ik schull mi man en groten Koppersößling up en lütte apen Wunn', de ik mi ja licht mit en Nagel kratzen kunn, leggen. Dree Dag müß ik em liggen laten, un denn kreeg ik en stief Knee un würr keen Soldat. Ik däh dat denn ja ok, un dat is all' so indrapen, as Grotmoder säd. Awer von de Entzündung un den groten Knust, wo ik en Vierteljahr mit leegen hev, dar harr Grotmoder mi nix von seggt. As de Stabsarzt mi frög, woans ik dat stieve Knee 59 kreegen harr, säd ik, dar harr uns' grote Hund mi beeten. – Als ik dörtig Jahr old weer, hev ik mi verännert. Ik harr licht een von de jung' Deerns kriegen kunnt. Awer de weern mi all to rief. De hölln mi nich genog up Pannkoken, un Pannkoken schüllt för uns Heiers man gelln. De künnt wi morgens, middags un abends eeten. Un denn Bottermelk oder Kaffee darto, wat wüllt wi mehr.

Kaffee harr ik mi so bilütten twee grote Kisten vull ransmuggelt, un achtein Jahr nah den Tollansluß hebbt wi noch von den billigen Kaffee drunken. Man müß dat Smuggeln man verstahn. Nu harrn se mi ja liggt to faten kreegen. Awer damals geev dat keen Fahrröder un keen Autos. Un ik harr damals en paar Hunn', Jakob un Esau heeten se, dar kunn ik mi up verlaten. De meisten Kunterlörs up den Toll kenn' mi ja un leeten mi susen. Awer wenn dar mal so'n Schaffangel weer, de mi revideern wull, denn bruk ik blot mit de Tung' to klappen, denn smeet ik mi in'n Wagen un denn susen se aff, as wenn se ut de Pistol schaten weern. Mal dröp mi de Pinnbarger Schandarm, as ik up den Wagen huk un wull mi affsitten lehrn. Awer wo bleev he mit sin Peerd, as ik Jakob un Esau scheeten leet.

Na, wat ik man seggen wull, ik nöhm keen von de jung' Deerns. Ik frie en junge Weetfru, de sik all wat versöcht harr mit den Torf un de Pannkoken, mit dat Hunnfodern un mit Sporen an alle Kanten. Un dar hev ik mi god bi stahn, un dat ik achtuntwintighunnert Mark up de Kaß hev, dat süht mi so licht keener an.

So klok bün ik ja ok, dat ik nich so veel Geld up een Stell dalsett. Ik hev dat up veer Kassen, denn markt de Stüerunkels nix, un wenn mal en Kaß heidi geiht, denn hev ik ümmer noch dat dicke Enn' nah. – In 60 Hamborg Geld to verdeen', dat is gar keen Kunst. Ik tell de Lüd den Torf vör, un nahher hebbt se likers hunnert to wenig. Dat mak ik so – Ne, dat will ik leewer nich verraden, dat is min Geschäftsgeheimnis.

Mal harrn se mi awer doch bald to faten kreegen. Da verklag mi so'n Schraffel von Püttjer up't Gericht, ik schull em dusend Soden Torf verköfft un man achthunnert leewert hebben. Tom Glück weer uns' Vagt as Sakverstänniger dar, un as de Amtsrichter em frög, ob dusend nich dusend weern, da säd he: »Nä, Herr Amtsrichter, dat sünd dat nich. Wenn de Torfmakers den Torf von de Grafschaft, de dat Moor hört, köpt, denn kriegt se 1200 Soden för dusend. Wi nennt dat en Grotdusend. In Harvst denn sünd allerdings dusend dusend. Awer wenn de Winter dar is, un de Küll strenger ward, denn gelt dat Lüttdusend un dat sünd man noch achthunnert. Un de Herr kann sik man freuen, dat he noch en Lüttdusend un nich dat Knappdusend kreegen hedd. Mit den Torf is dat grad so as mit annere Ding', wat de an Gewicht affnehmt, verlehrt he an Kopptall.« – Ja, uns' Vagt, dat is en vernünftigen Mann, de is mit uns. Wenn sin Tied üm is, wählt wi em alltohopen wedder.

Un denn, wat ik man noch seggn wull, wi hannelt ja in de Stadt nich alleen mit Torf. Wi verhökert ja all, wat Lüd verdrütt, Eier, Botter, Appeln, Kantüffeln, Stickelbeern, Poggenstöhl, Grashüppers un wenn't mal paßt, besorgt wi ok Deenstdeerns un Kegeljungs.

Dat ahnt je keen Minsch, wat man in Hamborg in'n düstern Gang mit'n helles Og all' verköpen kann.

Oha, wi Heiers sünd lang' nich dumm! 61

*