Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

Klaus Groth

Mien Jungsparadies

Hansohm weer, as all mennig een, nadem he to driest woor, eenmal anloopen. Dat harr sien Avkaten veel Künst un em veel Geld kost, mit en schrammte Huut dörch den Busch to kam'. Tum tweeten mal woort em Vermögen un Frieheit kosten. Deswegen muß he't anners anrichten. De ganze Handel gung sietdem ünner Klas Fot sien Nam'. Natürlich kreeg de vör de Gefahr sien Part vun den Verdeenst un stunn sick gut darbi, solang't gut gung. He paß aver vör sien Gefahr mit op, dat man nich to driest un gliekgültig woor. Sien hüpige Reisen na't Holstensche un na Rendsborg gungn ünner den Vörwand, dat he en Erfindung an'e Dampmaschin utdacht harr un daröver mit de ol Holler op'e Karlshütt verkehr. Dar weer allerdings wat vun Wahrheit darin. Ganz Tellingsted sprook wenigstens darvun. Hansohm nich am wenigsten un Anna glöv dat as seker, dat he wat utdacht harr, wat em mal to en berühmten un rieken Mann maken woor, wenn't richtig fardig weer. He harr en lütt Modell darvun na Kopenhagen schickt. Dat weer dar ünnersöcht, un de Regierung harr em dat wedder tostellt un em in en Schrift mit en grot Siegel utnanner sett, dat weer sowiet man sehn kunn, unmöglich uttoföhrn. He meen dat aver, un Anna noch veel mehr, ja, ick hör darbi, dat se vun em ok dat Unmögliche glöv. He harr't an Holler wies't, un de leet dat nu in't Grote, in Iesen maken: Wenn't glück', harr de seggt, weern se beid gemakte Lüüd un kunn leben, ahn wat wieder to maken.

Woveel wahr daran weer, kunn ick natürlich domals nich erfahren, beten wat weer seeker, denn Holler woor sunst nich mit en unbekannten Mann ut Tellingsted verkehrn. Jedenfalls paß dat Hansohm un Klas Fot vör ehr indräglich Geschäft, dat dat glövt woor.

Vun dit Geschäft wuß Anna nu ok un Ol Wida ebenfalls, as ick hör; Klas Fot much em dat in betere Tieden, as se sick noch verdrogen, anvertru't hebb'n, um sick Anna ehr wegen bi den Oln in Ansehn to bringen. De ol Soldat harr aver en ganz anner Ansicht vun de Saak. Den steek noch sien vörnehme Bekanntschaft int Bloot oder ok de Respekt vör Königs Befehl un Anordnung. Nehm he't ok nich so hillig as Gotts Gebot, so arger he sick doch över dissen verfluchten Handel, as he sä, un dat woor, as he em darvun nich afbringn kunn, denn de weer eegensinnig as he sülbn – toletz wull de Hauptgrund, weswegen he den Swartkopp vun sien Dör un Dochter afheel. Villicht ok wiel he to sien Kopp, sien Talent un Geschicklichkeit dat größte Totruen harr, arger he sick um so mehr öwer en unnödig, gefährlich Bedrieben. He meen, wenn he wat kunn, schull he't utföhrn as en ehrlichen fliedigen Minschen, schull nich so herumlungern un herumfuuln. He schull op'n Tiedlang ganz na de Karlshütt' rövertrecken un sien Wark fardig maken, oder he schull ordentlich wat anners bedrieben. He harr veelmehr gern sehn, wenn Klas Fot de Schrieverstell bi'n Kaspelvagt annahm oder Hölpsmann bi Landmeter Feil woorn weer. Dat heel de Ol vörn Anfang to en ordentlichen, sekeren Lebensweg. Heemlich harr he wull daran dacht, dat sien egen vörnehme Bekanntschaft in Schleswig un Kopenhagen ok wull en Swiegersöhn to en nette Anstellung harrn hölpen kunnt. He, Ol Wida, woor't vör en Glück holn hebbn, wat he sülben to sien Tied ni acht harr. So scholl he nu op den Muskantenjung sien dummen Stolt un de Schubbelenters ehr Smuggelie, wat all sien Plans tonichten mak un op sien ole Soldatenehr harr Schimp un Schann bringn kunnt.

Jüs in de Wiehnachtsdagen woor de Handel na gündsiet mit alle Macht bedreben. Ick harr all, as ick na Tellingsted keem, mit Verwunnerung sehn, wat bi Hansohm alle Rüm' un Schünen, Stall un Husdeel vull vun Waren legen bet an den Böhn un dat Hahnholt. Dat harr in disse Tied Pickelsteen fraren, alle Pütt un Pööl weern to, alle Gröben samt de Eider heeln aver. Man kunn likto vun Tellingsted bet na de Glashütte oder an'e Sorg fahrn, ahn sick um en Weg to kümmern. De muß dumm ween, de sick nu fatkriegen leet. So gungn denn jede Nacht Wagens af, sovel man seker Lüüd un Peer opdrieben kunn. Ol Wida weer um so mehr bös darop un scholl op Hansohm un den Lichtfot arger as gewöhnlich. Dat harr ok sien Spaßen bedüdt, womit he Anna quäl, as ick hüt bi ehr ankeem, sien Winken mit den Tunpahl op de Vöss, de anlepen, muchen se noch so slau, muchen se geel oder swart vun Haar sien. Nu verstunn ick dat!

In'e Festdag' schulln grote un düüre Ladungen röwer schafft warrn, Klas Fot wull sülbn darbi sien. Anna harr noch den letzten Versök op'n Möhlendiek makt, ob se em nich darvun afbringn kunn. He harr nich wullt. Frielich harr he seggt, he kunn nich, sien Ehr leet dat nich to, he harr nu enmal sien Wort geben un muß dat dörsetten, to Niejahr schull't ut sien, he wull den Kontrakt breken. Aver disse Nacht gung he mit, harr he seggt, much't kosten wat't wull. »Och, de Mannslüüd weern schrecklich«, sä se un ween wedder los, bet se blot noch snucker, »wat de bedreben, dat gung jümmer mit Leidenschaft, as gung't op Leben un Dod.«

Soveel Mitlieden ick ok mit mien Anna harr, so weer mi ehr Vertelln doch to lang, to eenförmig, to wenig verständlich, dat mi't nich gahn schull, as dat Kinnerrätsel, dat beschrifft von den Slap, de mächtiger is as dat Kinnerhart:

De Ding'n keem mi weder so trurig noch so gefährlich vör, as Anna se nehm. Alle, de darbi weern, Hansohm, de Vetter, Klas Fot, Ol Wida weern mi to gude un to bekannte Lüüd för wat Slimms, ick kunn mi se nich verwickelt denken, dat dar en Unglück ut entstahn muß. Se kunn sick je man eenig warrn un verdregen, düch mi, dat muß doch all gut gahn, morgen weern se all wedder dar, denn wull ick mit se spreken, sä ick. Aver denn be Anna mi, jo nix to seggn un jo nix natoseggn, un ick versprok dat heilig. So stree' ick mi denn jümmer wedder mit den söten Slap, un blot Anna ehr Ween steek mi jedesmal an un weck mi trurig op. Aver wenn ick denn anfung, mächtig op den Hauptstörenfreden, op Klas Fot to schelln, so dä ehr dat noch mehr weh, un se löv' em denn so, wuß nix as Gudes vun em, dat ick mi verwunner, wat he doch sien kunn as een, de ehr bet ant Hart harr wehdoon un gegen ehr angung, as se sä, op Leben un Dod. So sprok se vun keen Minsch sunst, nich vun ehr Vadder, de lev, nich vun ehr Moder, de dot weer, nich vun ehr Broder, de verdrunken. De Bossen gung ehr hoch, wenn se vun em sprook, ehr deepe Stimm woor noch deeper. Ick ahn, dat dit wat anners weer as alle Fründschop vör en Minschen, dat klung in mi as in'n Droom, wenn de Slap mi all överfulln harr.

Se vertell mi vun ehr Schooltied, vun ehr Speeltied. Klas Fot harr ehr all beschützt, as se noch ganz kleen west weer un sick vör den Vullmacht sien groten Hund fürcht harr, den se op'n Schoolweg vörbi muß. Vun dar an harr he ehr jeden Dag achtern Diek um op ehrn Husweg brocht, likers sien Weg na de anner Siet lang föhr un he jedesmal duppelt gahn mußt, he wahn fast op den annern Enn' vun'n Diek. Ehr se dar utenanner gungn, jeder sien Weg alleen, harrn se jümmer noch wat mitenanner to doon, to speeln, to spreken, as weer de Trennung, ok man vör enige Stunn, hart un swar west. Se harrn dar ant Över seten, Blööm un Reet plückt, Kränz' un Ringeln makt, un Klas Fot harr sick nich schu't, vör ehr to Water to gahn, um ehr en swarte Kattkül to snieden oder en Watertulk to plücken, je gefährlicher, je leever. Denn he weer all do en Waghals west. He harr ehr en lütten Korf ut Dutteln flecht, um dar en paar Erdbeern in to plücken, ehr en Pennal för Feddern un Griffeln ut Ellhorn makt, mit ehrn Nam' darop, to ehr Knüttwiern een ut Dackreet, denn he weer all as Jung' en Dusendkünstler. Oder se harrn över den hogen Himmel un dat deepe Water snackt, över ehrn verdrunken Broder, över Leben un Dod un all, wat an Gedanken dör en Kinnerseel treckt. Klas Fot weer en unbannig kloken Minschen un wuß mehr as de ol Rekter un villicht as de Pastor sülbn. Un wenn se endlich harrn opbreken mußt, harrn se sick noch lang övern Diek weg toropen un jauchst, un se harr sien helle Stimm noch övert Water her hört, wenn sien swarten Kopp all achter den Soom vun Dack un Dutteln verswunn weer un se dat opgeben harr, dargegen to antern.

Dat mak mien Anna wedder ganz week, wenn se an de schöne tofreden Tied torüchdach'. Se sä mit Koppschütteln un deep Nadenken, as sprook se dat to sick sülbn: Se harr nich dacht, dat se utenanner kam' un blieben kunn' vör en längere Tied as en paar Stünn oder en Dag. Klas Fot harr ehr all damals seggt, he wull mal wat anners warrn un denn ehr to sien Fru nehm', un se harr dat ganz eenfach un natürlich funn'. Jedereen in Tellingsted dach daröver nich anners. Un as se grot woorn weern, goll dat vör utmakt, dat keen annern as Klas Fot ehr int Jahrmarkt, bi en Kranz- oder Richtbeer to Danz un to Hus broch. De Öllern harrn nix dargegen seggt un annerlüüd nix dargegen hebbn kunnt. De Vullmacht sien staatsche Wilhelmine harr sick umsonst Möh' geben, Klas Fot ehr afspenstig to maken, aver Anna harr sick ok jümmer fremd gegen mien groten Vetter holn, de en Og op ehr hatt, un wegen sien Geld un wegen sien Familje wull en staatsche Partie west weer.

Och, wat weer't en schöne Tied! Wa mennig schön'n Markt harrn se bi Discher Thode in'n Pesel danzt un nich dacht, dat mal allens entwei gahn kunn! Wa mennigmal in'e Warksteed spunn un sungn bet lat in'e Nacht un weern glückselig tosam na Hus gahn. He weer so geschickt, he weer so gut. Sien eenzigsten Fehler weer sien Stolt. He harr't nich verdregen kunnt, wenn en annern em wat tovör dee. He harr Krakeel anfungn mit jeden, womit Anna mal fründlich daan harr, un nix weer em good genoog west, wo anner Lüüd em harrn hölpen wullt, he wull allens alleen. He harr sick mit den Kaspelvagt un den Landmeter vertörnt un toletzt ok mit Ol Wida, ehrn Vadder. Nu weer't all to Enn! Wenn nu man eerst beide gesund wedder ant Hus weern, sä se mit nie Angst, denn dat Wedder woor ok noch gresig.

Dat harr ick half in'n Slap allerdings all bemarkt. De Maan weer weg, de still gegen uns lütt Lamp int Finster schient harr. De Snee fung an to falln, as schütt man Feddern op'n Weg. Still un liesen keem de groten Flocken eerst liek dal, aver bald jag de Wind dorachter un dreev se as lange Streken schreeg an de Bööm un de Hüs vörbi na'n Diek to. Dar fung en Piepen an un Huln dörch den Schösteen un den Aben, dat rassel an'e apen Finsterluken, as woor dar mit Macht an reten. Dat gnister un gnaster un pietsch gegen de Ruten, dat rüttel un schüttel an de Rahms un an de Dör. Mitto weer't en Ogenblick still un um so unheemlicher – un denn gung't wedder los, as harr dat den Atem anholn un blas' mit nie Macht, dat dat Licht op'n Disch flacker un de Balkens op'e Deel dröhn.

Darbi weer't buten pickdüster, un mi woor so unheemlich, mi düch, ick hör Piepen un Blasen, Schrien un Schelln, Ballern un Smieten, as wull dat Hus uns övern Kopp tohopen falln, un de wille Jäger un alle unnosen Geselln, wovun ick so mennigmal in'e Warksteed bi't Brenn' hört harr, över uns herfalln mit Hunn' un Vöß, Werwölf un Fürkerls.

Wenn se man wedder dar weern, klag Anna un keek vergebens in de düstre Nacht un Sneedrift hinut, se sünd all beid lieker waghalsig. Wo mag Vadder blieben? Wo mag he hin ween? Dat is Meernnacht un later!

Ick wuß't natürlich nich, wuß' ok nich wat ick ehr to'n Trost un to Beruhigung seggn kunn, de ick bald veelmehr sülbn nödig harr. Dat weer grulig in dat ol grot lerrige Gebüd, wo wie beiden de eenzigen weern mit Leben un Spraak. Nich mal de ol Jagdhund leeg ünnern Aben. De Burß weer na sien Heimat, de Gesell weer utgahn. Vun de lerrige Warksteed her scholl de Larm noch arger as in't Vörhus. Pann' vunt Dack reten los un rutschen hendal, un op de Löcker fleit de Wind as op en Posaun.

Dennoch överkeem mi toletz de Slaap. Dat Pultern un Rasseln full över mi as en Deek un drung to mi as ut wieder Feern. Ick seeg Anna gahn un stahn un ut Finster kieken, as seeg ick ehr twee un dreemal togliek, as dörch Daak un Nevel, as hüll se sick in en groten Dook, wat se villicht ok de, denn dat woor kold un se sack vör mien Ogen tosam un verswunn, as man en Wulk weggahn süht in sick sülbn. Ick kringel mi tosam op en groten Löhnstohl un mi weer to Moot, as kroop ick dar jümmer deeper hinin; dat Sittelsch sack weg un de Rügglöhn full över mi, dat woor jümmer deeper, wo ick rinsack, un de weeke Löhn jümmer höger över mi. As dörch en lüttje Spalt seeg ick en paarmal Anna, de mi umhöch trock un sick afquäl, mi to holn, dat ick nich ganz wegsack. Ick föhl, dat't jümmer weeker woor, wo ick rinfull – un dat ick mi nich hölpen kunn gegen en Gewalt, de mi na't Hart lang un mi dar drück. Över mi seeg ick blaue Gardin, de ick anreden de, as weern se Wulken. Ick wuß op en Aart, dat Anna mi op dat Himmelbett leggt harr, wat in'e Stuv Friedrich Wida sien Slapstell weer, un dat se mi de Steveln uttrock, mi weer, as harr Klas Fot mi an'e Been fat un trock mi ut'n Snee, un he wunner sick dat't Friedrich Wida weer, den he fat harr. Darbi snack ick jümmer mit, bald as ick sülbn, bald as en ganz annern, den ick nich kenn, un hör Anna ehr Stimm as weer't mien eegen den Fremden to Ruh snacken. Bi en fürchterlich Ballern gegen de Husdör seeg ick Anna rutgahn un harr schreckliche Angst, dat se mi alleen ünnert Ies leet, wo ick leeg bi den Unbekannten, den de Grund tohör.

Dat Ballern nehm keen Enn, un jedesmal broch se en annern in'e Stuuv, de eerst buten den Snee aftramp un Jack un Rock afschüttel. Eerst weer dat de Gesell, de to Hus keem un sä, dat weer en fürchterlich Wedder, un de denn wedder weg gung, nadem se mehr mitenanner spraaken, wull um sick na Ol Wida umtosehn. Denn weer't Hansohm sien bleek Gesicht, de sick erkundig, ob Klas Fot dar nich ankam weer, he fürcht, dat harr en Unglück mit de Wagens geben, se weern wahrschienlich nich dörchkam', wenn he man eerst Naricht harr, wosück dat stunn. Lüüd achterna to schicken, hölp nix. Ick hör dat ut de lange Ünnerredung rut, de darum fährt war, dat man nich genau wuß na welke Richtung de Wagens sick slagen harrn, een hier, de anner dar, meistens liek feldin, wenn se de Grenz neger kam' weern. Un dat Wedder weer so arg, dar kunn en Minsch binah op'e grote Landstraat den Weg verleern.

Sovel mi dat röhr un dur, so funn ick en Aart Trost darin, dat dar nix bi to doon weer, denn kunn ick ok nix hölpen un ruhig wedder inslapen, wat ick ok de, nadem achter Hansohm de Husdör mit en fürchterlichen Windtoch apen un mit en grot Geballer togahn weer.