Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

De gemütliche Eck'.

Dat weur doomols, as wi noch meenen deehn, to Wihnachen verwann'ln sick mit eens alle Minschen in Kinner – in ortige Kinner! Dat dat anners sin kunn: dat kunnen wi uns ni denken. Slechte Minschen? Unortige Kinner? To Wihnachen? Nee, dat weur unmeugli!

Wi wor'n greuter, un doo fun'n wi, dat dat doch meugli weur. –

Dat Hus leeg in 'n lüttje Stadt ni wid vun Hamborg und droff durfte. noch so eben vun de Tollbeamten besocht war'n. (De Tollbeamten droffen nämli so tämli ziemlich. in jeedis Hus 'rin, wat an 'n Hoben leeg.) Un se besochen denn also ook dat Hus. Dat Hus geheur Herrn Siegfried Haase, dat weur 'n lütten Mann mit 'n groote Näs' un 'n bannig dicke Eehehälfde. De beiden bedreeben also 'n Weertschaff for Seelüd, un se neehmen ook »betere« Schippers in Loschie, sunn Schippers nämli, de mit Kohl'n oder Brennholt vun England oder Norwegen keum'n. Um de lütten Fischers un sunn Ort Lüd solche Art Leute. kümmer Herr Haase sick weeniger; ober opnohm'n wor'n se ook: unn'n, in de Stuv to rechter Hand.

De Stuv links vun de Husdör heet »De Gemütlichkeit«, dor keum'n de Tollbeamten 'rin un denn noch sunn por goode Frün'n vun Herrn Haase. Boben oben. weur noch 'n greutere Stuv un 'n por Komern, wo de Schippers in loschier'n deehn. Hier boben wem »Damenbedienung« vun dree Mätens.

Herr Haase much dat nich hem'm, wenn 'e slankwech »De ool Hos'« nennt wor wurde.. »Man is entweder Herr oder man is nich Herr,« sä hee denn, un dorbi seeh dat ümmer ut, as wenn 'e noh jeedis drütte Woord wat 'runnersluk'n deeh. Am allerweenigsten kunn 'e ober verdrägen, wenn se em »Varrer Hos'« tit'lier'n deehn. Dat droffen heuchst'ns de allerleevsten Gäß vun de allerbesten Schippers – un denn muß 'e uterdem noch bi gans besonners goode Lun sin.

Dat passier nu man selten. Dat Geschäff bleuh ni meehr soo wie freu'er – knappere Tiden, heugere Stüern un 'n nee'n Borgermeister, de in gewisse Sok'n strenger weur as de oohle. Herrn Siegfried Haase sin Geschäff weur wirkli mol soo wat west, wat hee geern »'n gemütliche Eck« nennen deeh; ober de Tiden ännert sick!

Een Mittel geev dat freeli, em ut sin geweunliche Verdreetlichkeit ruttebring'n; ober dat Mittel muß mit Vorsich brukt war'n. Siegfried Haase har nämli, wie de meisten Minschen, sin Steckenpeerd; hee much geern vun sin Reisen vertelln.

Hee har soo in 'n ganz'n wull 'n Stücker dree mokt, de eerste gung to 'n Deel öber Land, noh Hamborg nämli. Vun dor har hee sin jetzige Froo mitbrocht: Minna, mit denn Smeich'lnom' »De Kükenmurrer« Varrer, Murrer = Vater, Mutter.. Vun düsse Reis' spreuk 'e eegentli man selten. Herr Haase har wull vel Sinn for Gemütlichkeit, ober eben so vel Sinn harr 'e for Ehrborkeit. Un nu geev dat nämli beuse Tung'n, de sä'n, dat Minna vun Sank Pauli herstamm', un zwors ut 'n Geegend, wo man notürli 'n goode Lebensgefährtin fin'n kann, wo man se ober geweunli ni socht.

De beid'n annern Reis'n weur'n richtige Seefohrten west: dat Seil'n Segeln. gung Herrn Haase öber allns, un hee sä selbs, dat hee sick dat nie verzeih'n kunn, dat 'e ni all lang' »op dat ganse Geschäff fleit gepfiffen.« harr un »Mann an Boord« wor'n wär, statts dat hee hier ...

»Na na!« reep Madam Haase dortwischen. »Du bischo bis jo = bist ja. Mann in din Hus, dat weet ick.«

»Jo, dor heß du rech – hol mi de Düwel – de Gemütlichkeit geiht öber allns – eenfach, ober anstänni – willkommen, meine Herr'n, in uns' lüttje Eck'!«

Un denn keek Madam Haase mit ehr Fettoogen grod vor sick hen un kratz sick mit de Stricknodel unner de Hor: de weur'n gans platt an de Oohrn backt geklebt.. Un denn gung Herr Haase hen un meuk machte. 'n frisch bestellt'n, warm'n Grog.

Düsse Nohmeddag – dat weur eers n' bitt'n noh veer – düsse Nohmeddag also weur ganz besunners swor un drückend west. Madam Haase seet achter de lüttje Toonbank Ladentisch, Schenktisch. in de »Gemütlichkeit« un sleup schlief., un Herr Haase seet ebenfalls un prökel stocherte. sick mit 'n Bleestiff in de Tähn, un wenn 'e genoog prökelt har, denn kehr 'e denn Bleestiff um un beet dorop.

Dat weur all meehr as schummerig dämmerig., dat weur benoh gans düster, un buten full Snee mit Regen vermischt, un sunn glikmäßig'n Südweß, de jog jem jagte sie. beid' noh de lüttje Stadt dol. Un dat weur grod soo, as wenn se sick gans besonners de Finsterschiben vun de »Gemütlichkeit« utsocht har'n, um dorop 'rumtoklatschen, un bald weur dat ebenso swor, dorch Herrn Haase sin Finster vun binnen rut wie vun buten rintokiken.

Dat weur öberhaup 'n Werrer, um in de Stuw to sitten, un dorbi schien keen Minsch Luß to hem'm, de »Gemütlichkeit« to beseuk'n. Un uterdem weur dat Wihnach'nobend, de op düsse Wis' 'rankeum.

Ji brukt ni to gläub'n, dat Siegfried Haase öber düssen Punk weekmäudi weichherzig. wor! »Wihnach'n kummt jeedis Johr um düsse Tid,« sä hee too sick selbs, un denn wor öber denn Text ni meehr predigt. Ober langwili weur dat doch, dat hüt abslut keen Gäß keum'n, – nich mol de oohle Toll-Assistent! Dee harr doch weenigst'ns mol 'n bitten 'rinkiken kunnt! Wo dee sick jetz wull 'rumdriben deeh!

Un Haase stunn opp, meuk de Döhr noh de Achterstuv open un brumm:

»Paulaa! Kumm mol 'rin un stek mol de Lamp an!«

To gliker Tid geev 'e (vun wegen de Ornung) sin Eehehälfde 'n Buff; ober dee sleup ümmer so sacht'n wider in ehr Fett.

Paulaa keum rin. 'n jungis Mät'n mit Slappscheuh Schlappschuhen.. 'n Stohl wor 'rantrokken, jeemand steeg dor rop, reet 'n Swebelstick'n Zündholz. an un steek de Häng'lamp an.

De Swebelstick'n fleug wie sunn lütt'n Johannisworm wid dorch de Stuv un full so dich bi Haase sin Fäut dol, dat Haase knurr' un de Fäut introck. Nu kunn man dat Mät'n ook seeh'n, nohdem dat dat vun denn Stohl runnersprung'n weur.

See weur unner Mitt'lgreute, slank un eben eers entwickelt; noch 'n bitt'n eckig un 'n bitt'n flatterig. Mit ehr Hor' seeh se meehr drook keck, herausfordernd. as hübsch ut; dat weur nämli 'n Ponny-Frisur: de Hor in't Gesich kämmt un noh'n Strich afsneden. See har ook in ehr Gesich so wat vun de lütt'n russ'schen Pehr': 'n bitt'n wild, 'n bitt'n stät'sch störrig., lebenni un energisch, ober allns sunn bitt'n gebändigt – na: öberhaup 'n lütt goodis Tier; kummt blooß noch dorop an, wie dat ertrocken ward, un ob man sick dor op versteiht, dat mit Leev to gewin'n.

Vun Ertreckung weur vorläufi noch ni vel vorrhan'n, un wat de »Liebe« anbedreup, so ... na jo, dor wült wi leewer ni vun snack'n. »Liebe« weur denn doch 'n gor too utlän'nschen Vogel in de »gemütliche Eck'«.

Wooher stamm denn eegentli dat Plegkind? Djä – das 'n groote Frog. Paulaa stamm – djä, dat weet Gott! Verlich har Varrer Hos' se jo fun'n – oder kregen – oder kofft – oder intuscht eingetauscht.. Mit sunn Ort Frogen sall man joo ni toodringli sin. Dat weur jo grod denn nee'n Börgermeister sin Fehler, dat 'e so toodringli weur. Unner denn ool'n Börgermeister sin Reegiment leet man de Kinner »das Licht der Welt erblicken«, woo se wull'n. Dat Eehepor Haase harr nu mol dat Mät'n. Kinner har'n se ni, un Haase much geern Kinner lid'n – na also: soo kreeg'n se eben Paula – geeg'n ergend 'n Vergütung. Un de »Gemütlichkeit« bleuh blühte., bit de oole Börgermeister sick dootdrunk, oder in 'n Irr'nanstalt keum, oder unner »privatärztliche« Behan'lung storv – oder ook allns tosom'n.

Givt dat ni sunn sweed'sch'n Leihbibliotheek'nromon forr Froonslüd: »Die Roose auf der Distelinsel«? Jojo, dat givt soowat! Na, Paulaa weur nu soo gewissermoßen de Roosenknos', un de »Gemütlichkeit« weur de Dießelinsel. 'n wild'n Utschutt Schößling. weur se, un op de »Insel« gung dat lebhaff too; ober Paulaa har in ehr Notur so wat, wat ut ergend 'n geheem'n Grund keen Greunspohn ansett un ook ni anloppt anläuft.. Beuker lees' se benoh gorkeen, also ook keen slechde. Von lütt op an heur se de Soken bi 'n richtig'n Nomen nennt; dat kann nu goode Folgen hem'm un kann ook slechde Folgen hem'm; Paulaa har sick dorvon 'n gewisse Nüchternheit annohmen. To Hus, in de »gemütliche Eck'«, seeh un heur se allerlei, wat de lütt'n Schoolmät'ns sick suns ut Beuker tosom'nlest oder ook roden dooht »raten tun«. un sick 'nanner tooflüstert. See gung gans alleen to School, 'n bitt'n wider un'n unten. in de Strot, bi 'n öltliche Froo, de heet Madam' Ohrt, so wor ober »de Poppenmadam'« nennt, un de Lüd holl'n ehr for halv verrückt.

Düsse Froo snee ut Glanspopier soogenannte »Silhouetten« ut, witte Silhouetten vun junge Mätens mit 'n hooge Frisur un 'n sehr kottis kurzen. Liv, un swatte Silhouetten vun Off'ziers, mit Ferrern opp 'n Hoot, Säbel an de Sit un Spoor'n an de Stebeln. In ehr Jugend har se wull sunn Geschichte hatt, wo de Stadt 'n Moonat lang vun sprickt un wo de Minsch, denn dat angeiht, sick denn for denn Reß vun sin Leben lang mit unnerholl'n kann. Toeers weur dat 'n Off'zier, denn 'n lüttjis Kind, denn werrer de Off'zier, de wor versett, un dat Kind, dat storw; denn de Murrer, de heirot' 'n rooh'n Potroon, dee storv ook, un endli weur dat de öltliche Froo, de Popierpopp'n utsnee un lüttje Deerns in Neih'n un Lesen unnerrich'n deeh.

De Poppenmadam' har man 'n gans poor Scheulerins, un toletz har se man blooß noch Paulaa. Madam' Ohrt weur jo »halv verrückt«! Suns wor se wull nich denn gans'n Dag ober sitt'n un Popp'n utsniden un se rund'rum an de Wän'n backen kleben. in ehr lütt'n Stub'n. Dat weur doch keen Topeet for 'n Schoolstuv! Ober dat Plegkind vun de Gemütlichkeit neehm dor keen Schod'n vun; un denn mutt man noch bedenk'n, dat Madam' Ohrt so billi weur!

Paulaa neehm hier ober ook wirkli nich denn geringst'n Schod'n. De Poppenmadam' spreuk öberhaup man gans weeni, un vun de Poppen spreuk se gorni. Ober Paulaa klamüster überlegte, »sinnierte«. sick dat gans vun selbs so trech, dat all de jungen Mätens rein un Witt wär'n un mit Flech'n Zöpfen. gung'n, un all de Off'ziers 'n swatte Seel' harn. Un dat dach' se schließli öberhaup vun dat ganse männliche Geslech'. Denn eers'ns har se sunn besonneris Mißtroo'n geegen de Mannslüd un tweet'ns har se to Hus allerlei Erfohrung'n mokt. De Flech'n geev se ober op, un an dee ehr Stell tre' de Ponnifrisur.

Achter dat Hus, wo Madam' Ohrt wohnen deeh, dor weur 'n Hoff, un op denn Hoff dor hus' 'n öltlichen Mann, de wor Krischon Kuhlengräber Grubengräber d. i. Totengräber. nennt, un verlich heet 'e ook soo. Hee weur wirkli mol »geistlicher Bediensteter« weß – dat Johr wie de Chullero weur – un hee seeh noch ümmer soo ut, as wenn 'e for geweunli meehr mit Doode umgung' as mit Lebennige. De Lüd vertelln gruselige Geschich'n vun em; hee selbs vertell se nich. Se säh 'n, hee har de Liken halv doot ut de Hüser slept, op'n Wogen smeten, nokt nackt. op de Schuvkor rutfohrt un toletz ling'n lot'n, woo se leegen, wall weil. dat to vel wor'n. Wotoo man dat Woter bruken deiht, dat schien 'e gorni to weten; hee bruk dat weder innerli noch üterli; besonners as Drinkwoter weur em dat Woter gräßli. Verlich keum dat noch vun de Chullero her; sicher is jeedenfalls, dat hee nie Woter drunk. Dorfor drunk 'e ober Spriet – un dat düchti.

Hee har 'n Söhn un 'n Perd. De Söhn weur Seemann un heet Peeter; dat Perd weur 'n Töt Stute. un heet Lise. Krischon Kuhlengräber har achter op 'n Hoff 'n Schuppen, wo 'e Lise instellen deeh, un 'n lütt'n Arbeitswog'n, wo 'e Lise vorspannen deeh. Hee lev dorvun, dat em un'n an 'n Hob'n unten am Hafen. mol eener toofälli as Foohrmann bruk'n deeh. Sin Mohltiden holt 'e geweunli mit dat Tier tosom'n, un wenn ick joo denn noch vertell, dat hee sin' Brand Rausch. regelmäßi achter in'n Schupp'n utslopen deeh, denn künnt ji joo wull denk'n, dat de Kutscher un sin Perd unzertrennli weurn. 'n Pietsch, sunn richtige Pietsch, wo man mit hau'n deiht, dee har 'e nie hatt. Dat weur 'n oolen Fründschaffsbund twischen de beid'n; dor dach'n se gorni wider öber noh. Eenis Dogs full Krischon in sin'n Duhntje Rausch. vun 'n Wog'n un keum grod twisch'n Lise ehr Achterbeen to ling'n. Lise bleev ook sofoort stohn, spreiz de Been ut'nanner un keek sick noh em um. Un as dor 'n Mann vorrbikeum, doo blinzel Lise denn Mann so gans sacht'n mit de Oogen too, un de Mann böhr hob. Krischon ook op 'n Wog'n un broch em noh Hus. 'n aner Mol weur de Foohrmann to Foot utgohn; hee keum anseilt angesegelt. un meuk de Döhr vun denn Schuppen open. Lise stunn an 'n Stallboom un dreih denn Kopp 'rum noh ehr'n Herrn. Un dee fung nu an: »Jä, nu glotz du mi werrer an, Lise! Du meens, ick bin besopen – jo jo! Jo, schüttl man nich denn Kopp, dat helpt di nix; ick weet dat gans good, wat du meens. Du meens, ick bin 'n Swinegel. Jo, dat bin ick ook, Gott sall mi help'n!« Un denn fung 'e an to ween'n, un denn streck 'e sick lang hen in dat warme Strooh. Un Lise stunn denn dor un holt een Oohr stiv in de Heuch Höhe., un dat annere leet se dol hang'n, un soo bekeek beguckte. se sick ehrn swach'n Herrn.

Wie gesecht: sin Söhn heet Peeter. Dat weur 'n veerschreutig'n, unfründlich'n Bengel; de ni vel seng'n sagen. deeh. Sin Murrer wusch bi fremde Lüd. Eenmol full ehr 'n Ketel vull koken' Woter öber'n Liiv, un dorvun storv se. De Lüd meen'n, dat Krischon Kuhlengräber seit dee Tid drinken deeh. Hee selbs sä, dat keum vun de Chullero. Peeter, sin Jung, dreew sick an 'n Hoben 'rum, lo' lud. Mursteen Ziegelsteine. mit op'n Wog'n un spel' nie mit de annern Jungns. Vun de gans lütten Jungs leet 'e sick aftogeln prügeln., un eenis Dogs, as de Jungns 'n Pudel op rech sunn grausome Wis' mit Gewalt versup'n wull'n, doo neehm Peeter sunn groot'n Sleef Lümmel, Rowdy. bi'n Krips Kragen. un smeet em denn Pudel achternoh int Woter. Se wor'n beid' rett', de Pudel un de Sleef. De Pudel de kreeg sin Freeheit, un de groote Sleef kreeg noch 'n Jackvull vun Peeter. Un 'n Schipper, de harr de Vorrstellung mit biwohnt, un dee neehm Peeter nu sofoort as Kökenjung mit op sin Yach'.

Peeter un Paulaa dreup'n trafen. sick dat eerste Mol bi Madam' Ohrt. Dat lüttje Mät'n weur ungefähr soß Johr oold, un de Jung weur soß oder söben Johr oller. Dat düch 'em, as wenn 'e noch nie soo wat Sonnerboris seehn harr wie dütt lüttje mogere, trotzige Ungetüm; ober in ehr grauen Oogen, dor weur so wat Glimmerigis, un dat much'e nu werrer liden. Hee verehr' ehr 'n Messer, un um dat mol to probier'n, snee se em dormit int Oohr. Doo geev 'e ehr een op'n Kopp, un doo spee se noh em; ober as jem ehr Gemeuth sick utrost ausgerast. harr, harrn se sick ook sofoort werrer verdrog'n.

De Schipper vertuscht' vertauschte. sin Yach' mit 'n Galleass', un Peeter meuk sin eerste Reis' ober de Nordsee. In Hartlepool harrn se em for de »gänsliche Enthaltsamkeit« gewunn'n, un as hee nu trüchkeum, doo rotslog beratschlagte. hee mit Madam' Ohrt vun wegen sin Varrer sin Drink'n. De Poppenmadam' meen', in düsse Sok weur wider nix to mok'n. De Gewoohnheit weur all to deep inwottelt. Ober sunn Dings wie de »Gewoohnheit« erkenn' Peeter dorchut ni an. Hee meuk sick also 'ran an sin Bekehrungswark, oohne vel to spreken, wie dat sin Ort weur, un mit 'n rühr'nde Utduer; ober dat hulp nix. Krischon Kuhlengräber geev de feierlichst'n Versprekung'n un breuk brach. se, un denn bereu'e dat un denn ween hee, un denn drunk'e werrer. Peeter keum dat soo vorr, as wenn hee op sin jungen Dog 'n oolis Kind kregen harr, wat banni swor to ertrecken weur. In düsse Fomiliensorgen weur Paulaa for em, wat man soo »denn eenzig'n Lichpunk« nennen deiht.

Hee meuk lüttje Reisen un lech Geld op de Sid, obglik de Hür Heuer (Löhnung). man lütt genoog weur, un jeedismol, wenn 'e vun sunn Reis' torüch keum, denn funn 'e, dat sin lüttjis »Ungetüm« minschlicher wor'n war. Se kreeg ondli ordentlich. Façon wie 'n richtigis Mät'n; se weur lunenhaff un unvernünfti wie sunn Kind, un se dreev em dat bunt genoog; ober wenn hee vun ehr weg weur, denn fehl se em, un as se ni meehr no de Poppenmadam' gung, doo gung 'e noh de »Gemütlichkeit«, wo hee suns gewiß ni hingohn wär.

Hee keum un gung, un wenn 'e dor weur, denn seet 'e dor un stier vorr sick hen un sä nix, un sin Dorsitten un sin Vertehrn dat geev so wat, wat de Rekenmeister 'n »umgekehrtis Verhältnis« nennt, dat heet: je länger hee seet, desto weeniger vertehr hee. Dat Ee'epoor Haase meen, dat hee würdigere Gäß denn Platz wechneehm, un as se em all 'n poor mol sunn lüttjis Scharmützel lebert geliefert. harrn, doo besleuten se, se wulln em de Haupslach anbeden.

Paulaa muß 'n por Dog in de Achterstuv blib'n, un as Peeter mol werrer sehr lang stillswegen harr un denn mit de Frog rutkeum, wo Paulaa wär, doo hooß hustete. Herr Haase eers sunn bitt'n, un denn erklär hee, Paulaa wor sick öberhaup ni meehr seehn loot'n, »dat geev hier jetz nix meehr 'rumtosnüffeln.«

»Ick snüffel nich!« sä Krischon Kuhlengräber sin Söhn nu gans ru'i.

»Utverschomte Redensorten in min eeg'n Hus' mutt ick mi verbeden!« sä Herr Haase un smeet denn Kopp so noh de Dor hen.

Madam' Haase seet in ehr Fett un bekeek sick denn jung'n Seemann. Se gähn, reev rieb. sick mit twee dicke witte Fingern in de Sit un sä gans fründli:

»Bettelvolk!«

Peeter stunn op, lech dat Geld forr sin Glas Selter op 'n Disch, neehm sin Mütz un keek vun een to 'n annern. Un denn sä hee:

»Dat schint soo, as wenn ick hier unbequem bin?«

De beiden Hosen nicken mit de Köpp.

Un denn sä Peeter:

»Ick nehm jetz 'n Hür noh Ameerikaa oder 'rin noh Schinaa, wo dat Geld to verdeen'n givt. Ji denkt notürli, ji wüllt Paulaa an een vun jooer euren. »Kapteins« dor binnen verkeup'n, de an de Mätens dor boben ni noog genug. hebt. Na, dormit hett dat nu wull noch goode Wil. Sunn Wor', de mutt eers ehr gewissen Johr'n hem'm, wenn se ehr'n Pris holl'n sall. Noch dröft ji nich, un dor is ook wull noch keener, de 'n Anbott mokt; se is jo grod ni sunn Smeichelkatt. Ick will toomoken mich beeilen., so flink as ick man kann. Wenn ick trüchkom un ick finn ehr nich soo, dat se op ondliche Wis' min Froo war'n kann, denn mok ick joo beid'n 'n Dunnerwetter, wi dat in düsse verrfluchte Spelunk noch nie een geben hett.«

Un denn gung 'e af.

Eers 'n por Minuten später stunn Herr Siegfried Haase op, fleug op 'n Disch un reep: »Dor sall doch, hol mi ...«

»Nu is dat to spät, du Lumpl« sä de Kükenmurrer un dach doröber noh, wie hübsch de Bengel (in Grun'n genom'n) utseehn harr.

»Dat harr ick denn Jung gonni gar nicht. tootroot zugetraut,« brummel se vorr sick hen. Un se muß an ehr »Jugendliebe« denk'n, 'n Eewerfeuhrer, denn se anbeden deeh un de ehr prügeln deeh.

Peeter reis'; ober eers mol schreev 'e 'n Breef, denn öbergeev 'e de Poppenmadam'. Paulaa kreeg denn Breef un lees em ümmer un ümmer werrer dorch, so ungefähr 'n halbis Johr lang. Un denn mit eemal reet se em in Stück'n. Ober achternoh deeh ehr dat werrer leed, un doo schreev se em ut 'n Kopp werrer dohl. Düsse Afschriff wohr' se nu sorgfälti op opwohrn = aufbewahren., obschoons se gorkeen eeg'ne Schuflod forr sick harr. Junge Mätens – un oole ebenso good! – de find't ümmer 'n sichern Platz forr Breev, wenn se ook keen Schufloden hebt.

*

Un soo weur dat also Wihnach'nobend in Schummern Dämmerung..

De Hänglamp weur anstek'n, wie gesecht. Herr Haase seet an 'n Disch, un meuk 'n verdreetlichis Gesich; sin Hälfde seet in 'n Halfslummer neben denn Schenkdisch, un sin Plegdochder Paulaa seet achter denn Schenkdisch un lees in 'n Kolenner mit Biller in: Ritters un »deutsche Jungfrauen« un noch 'n por Ritters un noch 'n por deutsche Jungfrauen.

Doo keumen Gäß.

As de Dör open gung, keek Haase in de Heuch. Dat weur de Toll-Assistent, un dee broch 'n Frem'm mit – also 'n Fang!

Dor weur 'e also, de gemütliche Zöllner un Sünder! Hee weur in beide Hinsich'n sehr gemütli, dat muß man em lot'n. Junggesell, Lebemann (sowid sin Gehalt dat erlauben deeh), keen Vorurdeele, de ergendwie unbequem war'n kunn'n – na öberhaup lusti, banni sehr. lusti! De Lüd wussen ümmer wat Nee's vun em to vertelln. An sin letzt'n Geburtsdach harr 'n Kolleeg em telegrophiert: »Gratuliere, alter Knabe! Wie geht's denn?« un hee harr em antwoort: »Danke, übertrete täglich die zehn Gebote, was ich auch von dir hoffe.«

»Gu'n Obend, Varrer Hos'!« reep hee. »Prachvullis Werrer hüt, wat? Gu'n Obend, Kükenmurrer – gu'n Obend, min lütt'n Paul; noch ümmer nie verheirot? – Darf ich vorstellen: Kapitän Tarm, 'n häßlicher Name, he? – ober 'n flink'n Kerl – un 'n flott'n Kerl, eben mit ›Maria‹ ut Hull inklariert!«

De fremde Schipper weur 'n jung'n Mann, de tämli verdorben utseeh; hee weur gans hübsch, ober hee seeh blaß ut, un sin verwelkt'n Mund verunzier dat ganse Gesich. Dat weur een vun de Söhns ut goode Fomilje, wo de Murrer swach is un de Varrer blooß an sin Geschäff'n denkt un wo sunn Jung denn to See schickt ward, um noch 'n letzt'n Verseuk to moken.

Kaptein Tarm verlang 'n Büttel Portwin un ook 'n Glas »für die Kleine da«. Paulaa keek em 'n bitt'n genauer in de Oog'n, so op de eegentümliche Ort, de se an sick harr, un denn trock se de Oogenbrun'n sunn gans lütt bitt'n tosom'm, un denn blöder blätterte. se wider in ehr Ritters.

»Paulaa!« snauz nu Herr Haase. »Bring mal Wein für den Herrn Kaptän!«

De Kaptein grin lächelte. nu denn Toll-Assistent too, un dee blinzel werrer noh denn Weert vun de »Gemütlichkeit«, as wenn 'e seng'n wull: Da's werkli 'n Fang hier; dor heet dat oppassen!

Op denn eerst'n Buttel folg notürli de tweete. Se drunk'n all mit. Paulaa drunk ook mit, ober seng'n deeh se nix. De Kaptein weur so galant un drunk ehr af un an mol too un grin dorbi. See nick mit 'n Kopp un stott mit em an; se meuk ober 'n gans glikgültigis Gesich dorbi, streck sick de Ponnyhor' glatt un keek em an, as wenn se seng'n wull: Vun din Slach Schlag. hevv ick all 'n gans'n Barg eine ganze Menge. seehn, un du bis grod so intressant wie all de annern.

Em kunn man dat ober anseeh'n, dat 'e sick forr ehr intressiern deeh. –

»Dat weur doch din eerste Seereis', nich Varrer Hos' – dee mit denn sweed'sch'n Kompaß!« sä de Toll-Assistent, as de drütte Buttel op 'n Disch keum.

Siegfried Haase smunzel halv slau un halv bleudsinni, wie 'e dat forr geweunli deeh; hee wun'n wand. sick 'n bitt'n un denn sä 'e: »Och, dee dumme Geschichde; nu sall ick notürli werrer utlacht war'n!«

»Unnerhollung mutt sin!« reep Kaptein Tarm; em steeg dat Bloot un de Portwin in de Backen.

»Wenn du ni wullt, denn will ick!« sä de Zöllner, un hee vertell:

Herr Haase wär vun Hus ut eegentli 'n groot'n Seemann, un sin eerste Reis' dat wär 'n Utfohrt mit 'n lüttje Schalupp west, hier vun'n Hoben ut. 'n Koopmann harr de Schalupp noh Nordby op Faanö befracht', un Haase weur de verantwoortliche Führer. Hee wär doomols eers kott verheirot west, un in de gemütliche Eck wär vel to doohn west. As hee nu grood in Begriff stunn, uttoloop'n auszulaufen., doo keum'n 'n por Spoßmokers gans ut de Puß ganz außer Atem. bi Madam Minna (soo heet se doomols) antoloopen un freug'n ehr gans opgeregt, wat so'n Kompaß Haase an Boord harr. Madam Minna wor ganz verdutzt, dor weur neulich 'n sweed'schis Schipp strand't, un wat dor vun rett wor'n wär, dat wär veraukschoniert wor'n, un Haase harr dor ook wat vun kofft. Se ronn'n rannten. nu mit Madam Minna so dull stark, toll. as se man kunn'n, noh de Landungsbrüch, Haase passier grod eben un stunn stramm an't Stür. Hee wink mit de Hand. »Siegfried!« roppt sin Froo. »Adjüs, Froo!« secht hee. »Siegfried, mein Gott, heß du 'n sweed'sch'n Kompaß?« »Jowoll,« secht hee sun bitt'n unsicher. »Och du Allmächdiger, du kanns doch ni mit 'n sweed'schen Kompaß noh Dennemark fohr'n!« ...

Hee dreih nu also un leup werrer in 'n Hoben in, um denn Kompaß umtotuuschen.

De fremde Kaptein lach, de Zöllner lach ook, Paulaa trock werrer de Oogenbrun'n tosom'n, un Herr Siegfried Haase beiil beeilte. sick, vun sin nächste Reis' leeber selbs to vertelln. »Dat is beter in 'n Gooden Eigentlich: Es ist besser im guten; hier soviel wie: Es ist geratener.!« meen hee.

»Seehn Se mol,« sä hee, »de Zöllner dor, de will jo blooß op anner Lüd Koss'n denn Spoßmoker spel'n! Ober wie is mi dat mol goh'n, as ick in'n Nebel seil'n deeh? Da 's wahrafti keen Kleenigkeit, dor allns richti to bereken. Achternoh künnt de Frün'n jo lich klooksnacken un allns verdreihn! Dor sall eener eers mol Tid un Oort un Ufdriff bereken. De Lüd harrn doomols doch Toovertroon to mi, un soo keum dat also, dat 'n por hollan'sche Seelüd, de bi mi loschiert harrn, werrer noh Hus wulln. Doomols geev dat ober noch keen Poßschipp Postschiff. wie jetz, un ick beu bot. mi also an, ick wull jem to Hus bring'n. Also: wi verproviantiert uns ondli un lot uns' Deckboot utloopen. Wi seil'n nu un seil'n un schließli wor dat nu also misti nebelig (engl. misty). un doo freug ick jem – op hollansch notürli – wat se wull meenen deehn, wie wit dat wi jetz weurn. Se meenen nu, wie harrn denn Kurs verlor'n un wär'n bi Pellworm, un ick neehm nu also nee'n Kurs. Un wi seilt un seilt un tehrt düchti vun uns'n Proviant, un soo vergeiht de Nach, un an'n nächst'n Dach bald noh Meddag doo kriegt wie Land in Sich. Dat mutt Terschelling sin, meen ick, un de annern meen'n dat ook. Nu weur uns' seut Woter all wor'n, un ick, wall ick Hollansch kann, goh nu also in de Joll mit uns' Woterfatt un roo op de fremde Küß Küste. too. Dorch denn Nebel seeh ick nu tämli undütli 'n Mann, de dor mit 'n Flint ober de Schuller an 'n Stran'n langgeiht. Dat is wull de hollan'sche Strandläuper Strandläufer. denk ick; un ick roo nu sehr vorsichti, un hee geiht ook sehr vorsichti, un wi beoobacht' uns nu banni genau, un denn roo ick grood op em loos un böhr dat Woterfatt in de Heuch un roop: »Woter!«

Doo lecht hee op mi an!

Ick smit notürli dat Fatt wech un roop: »Pardon! Goed vriend – nich schieten!« Un wie ick noch soo mit em parlamentiern dooh, doo roppt 'e mit eenmol op good Hamborgsch:

»Verdammt no' mol, Varrer Hos', wat moks du denn hier? ...«

Na kott un good: wi weurn also ni wider kom'n as bit noh Brunsbüttel, un de Mann dor an 'n Stran'n, dat weur de Ossenweert Ochsenwirt. vun Brunsbüttel, dee wull Seehun'n scheeten.«

Noh düsse Geschichde vertelln de Zöllner un de Kaptein noch annere, de weurn weeniger unschuldi, un denn wor Kognak vorrslogen.

Während all düsse Unnerhollung harr nu de Kaptein sin'n Plon mokt – un Haase harr ook sin'n Plon mokt. Kaptein Tarm funn denn Kognak niederträchti; hee harr an Boord 'n gans utgeteek'nt'n; denn sulln de Herrn mol bi em versenken. Hee meen nämli, dat Varrer Haase hier de »Beschützer der Tugend« weur; hee dach sick nu, hee wull düssen Beschützer in de Kojüt an'n Boord vun sin Schipp rech düchdi mit Kognak verteuen verteien = verankern., un denn wull hee selbs as Sieger noh de Gemütlichkeit trüchgoh'n; de Kükenmurrer seet jo an'n Schenkdisch un sleup.

Wat nu ober Herrn Haase anbedroppt, so fürcht' hee denn Kognak weder to Woter noch to Lan'n. Wenn hee sin'n Gaß denn Willn deeh un mit em an Boord gung, denn harr'e em noch beter in de Fingern. Siegfried Haase sull nich alleen noh sin Neß mit denn lütt'n Lockvogel dor in trüchkomen!

Un wat denn Zöllner angeiht, dee witter', dat dor wat Lustigis in de Luff leeg. Hee gung jo öberhaup unner alle Umstän'n mit.

Un soo also gungen se af.

De Kaptein smeet Paulaa noch 'n zärtlich'n Blick too un reep op Gebildt'sch: » Au revoir!« Dat letzte verstunn se nich, un op denn zärtlichen Blick antwoort se em dormit, dat se em denn Rück'n wies. As se sick mit 'n glikgültigis Gesich werrer umkeek, do weur se alleen in de Stuv.

Madam Haase weur allerdings ook dor; ober se sleup gans faß. Paulaa hol Luff holte Atem. un sleuk schluckte. denn Tobacksqualm un denn Sprietgeruch. Se dach suns ni vel öber de Welt noh; ober düsse Luff keum ehr doch gans besonners werrerlich widerlich. vorr, un ehr Kopp weur gans lerri vun all denn dumm'n Snack. Se wor dorchut ni reuhrselig; se verlang gonni noh de Kolenner-Ritters – de weurn ehr in Grun'n genom'm langwili – se verlang – djä, am meist'n verlang se wull noh ehr lüttje Katt, un dee weur gestern wegloopen.

Doo gung de Dör op, un dor keum 'n roodis Gesich mit Stockplackens Stockflecken. rin, dat seet op 'n wackelig'n Liiv. Dat weur Krischon Kuhlengräber. Hee kunn kum spreken! Hee meuk blooß 'n Teeken, un Paulaa schenk em 'n Snaps in; hee brummet sunn bitten vor sick hen un drunk em ut.

»Nu givt dat hüt obend nix meehr!« sä see, as se em to'n tweetenmol dat Glas henstellt harr. Hee geev 'n Seufzer vun sick, weuhl in sin Wess'ntasch un kreeg dor 'n tosomgelechtis Popier rut.

»Dat is – vun Madam' Ohrt – vun Peeter! – Muß ni – muß ni beus sin – ick hevv dat – ick hevv dat all 'n por Dog – 'n por Dog in de Tasch – jo.«

See meuk denn Breev open un lees em, oohne 'n Mien to vertrecken. Hee weur vor veertein Dog in Liverpool schreben; un dor stunn in, dat Peeter jetz noh Hus keum un dat he »binn'n in Schinaa« Glück hatt harr. Suns nix.

»Kummt 'e?« freug de Varrer.

»Jo«, sä Paulaa.

»Denn – denn krieg ick doch noch 'n Snaps, nich?«

»Nee.« – –

»Na, denn adjüs.«

Un denn torkel hee af un brumm so wat, as: Denn goh ick annerwegns hen.

See stunn mit denn Breev in de Hand op de eene Sit vun denn Schenkdisch un smeet 'n heemlich'n Blick noh de annere Sit. Dor seet de Kükenmurrer un snark in ehr duppeltis Kinn. Paulaa lech de Steern Stirn. op de Toonbank Schenktisch.; se weur so opgeregt, so week, so ... och, se wuß selbs ni wat: se stamp mit ehr'n lütt'n Foot op de Eer Erde = Fußboden.. Un denn horch se noh boben, dor weurn se grod sunn bitten lut un – jo: se wull Gesellschaff hem'm. Se versteck denn Breev in ehrn Buss'n an ihrem Busen. un gung ut de Dör un de Trepp rop.

Boben in de eerste Stuv seet'n de dree Mätens, Fernanda, Cäcilie un Hilda – dat sünd alle dree nüdliche Noms. Se harrn 'n lüttje Petrooleumlamp op 'n Disch un Groggläser vor sick. Dat reuk noh Arrak.

Dat se lusti weurn, dat kunn man jem ni nohseng'n.

Fernanda, dat weur sunn veerschreutige Brünette mit 'n Papageiensnobel, de wies verdreetli op ehr Glas un sä:

»Du Paulaa, kannst du nicht noch 'n bißchen Beleuchtungsflüssigkeit für uns räubern?«

»Schick uns lieber die Kap'täne 'rauf!« sä Cäcilie, dat weur sunn swindsüchtige Blondine mit 'n Wullprück Wollperücke..

Hilda sä nix. Se seet in Gedanken un bekeek sick dat Deckblatt vun 'n Zigarrnstummel, denn wull se geern in Gang holl'n. Se weur de Ollste.

Paulaa weur nohdenkli. Ehr lüttje russische Pehrkopp weur soo vull, grod jetz! Dor geev dat soo vel, wo se so geern mol öber sproken harr, wo se sick so geern 'n Rot in holt harr – ober mit düsse Mätens kunn se dor ni öber snacken, dat weur ehr ni meuchli. Ober se wull doch ni werrer runner. Hier weurn doch weenigsns Froonslüd, un dee weurn doch ümmer noch beter as Mannslüd.

Doo geev dat mit eemol un'n op 'n Gang 'n Gepolter un Gegröhl; dat keum de Trepp rop, un se reeten de Dör wit open un keum'n rin: Herr Kaptein Tarm un Herr Siegfried Haase, de harrn sick breuderlich »umschlungen« un weurn gans glikmäßi duhn un gans glikmäßi root int Gesich, trotzdem se ursprüngli 'n gans verschiedene Gesichtsfarw harrn. De Toll-Assistent keum achter ran. Hee lach ümmer wie sunn Puter un reep »Putz, putz!« un nu geev dat 'n wilde Jach in de Stuv. De Mätens kreisch'n, un Paulaa, de wor vun ehr'n unbändig'n Freier in de Eck drängt; ober see weur ni bang un ei' em mit krumme Fingern liebkoste ihn mit krummen Fingern = kratzte ihn..

»Ick roop noh de Polizei!« schree se in de heuchste Noot.

»Hier is de Polizei!« reep doo mit eemol'n Mannsstimm, un Kaptein Tarm wor bi't Gnick kregen un in de Eck smeten, un allns weur mit eemol still.

Paulaa keek vorr sick hen. Dat weur Peeter. 'n ameerikonsche Utgov Ausgabe. vun Peeter, mit 'n Düffelrock an un mit 'n Bort Bart.; ober hee weur dat.

Hee neehm ehr sach'n sacht. bi de Hand un trock ehr mit weg. Se streck ehr Ponnyfrisur glatt un folg em, oohne to frogen un oohne sick umtokik'n. In denn »Kampf« weur se tapfer west un bi de »Entführung« weur se ru'i ruhig..

In de Döhr dreih 'e sick nochmol um un smeet 'n praktische Bemerkung hen:

»Ick bin eers bi 'n Börgermeister west, ee'r ick hier de Soken in Ornung bringen deeh. Wenn eener noch meehr vun de Sok weten will, denn kann 'e man noh de Rotsstuv Ratsstube. gohn. Adjüs!«

As de beiden buten in 'n Free'n draußen im Freien. weurn, sä'n se nix to'nanner. Dat Werrer weur wirkli scheußli, de por Lichter op de Strot weurn utweiht ausgeweht.. Se drück sick dich an em ran, un hee lech denn Arm um ehr.

»Na – Paulaa ...« fung 'e an. Ober denn wuß 'e ni wider.

Se neehm sin Hand. Se dach, dat weur Antwoort noog genug., obglik se jo eegentli ni mol wuß, worop dat 'n Antwoort weur. Se gung'n noh de Poppenmadam'.

Dor seeten se tosom'm: de Poppenmadam', Paulaa un Peeter. Peeter fung nu an mit 'n kott'n Berich öber sin Reisen; hee bleev ober bald steken. Hee nick Madam' Ohrt too, un denn stunn 'e op.

»Se seng'n Paulaa dat wull, ni wohr? – soo as wi dat afmokt hebbt; ick goh wildeß indessen. mol eben weg un keup 'n bitt'n Greunkrom Grünkram. to Wihnach'n – un 'n por bunte Lichder – un 'n por Kleenigkeid'n to 'n Obenbroot.«

Hee gung. Paulaa seet in't Soofa bi ehr ool' Leehrerin. Se harr dat Kinn op de Han'n stütt un keek vorr sick hen; ober in de ru'ig'n Oog'n vun de Poppenmadam' much se ni rinkiken. Se seeh de »Gemütlichkeit« vorr sick, allns in sunn Nebel vun Tobacksqualm un Spiritus, un dat Eehepor Haase seeh se, un de arm'n dree Mätens dor boben. Und dat weur wull to'n eers'n Mol, dat se öber de Welt nohdenk'n deeh: se fung mit de Oogen an to pliern blinzeln, zwinkern. un lehn' sick unwillkürli geeg'n de Poppenmadam'. Un to'n eers'n Mol in ehr'n Leben fung Paulaa an to ween'n.

»Na na, si man still, min leewe Deern,« treus tröstete. Madam Ohrt an ehr rum. »Dat ward jo no' all'ns good; Peeter mokt noch 'n Reis', un denn wars du sin Froo, wenn 'e trüchkummt. Un soo lang wohns du bi mi!«

»Jo? Sall ick wirkli?« freug de Junge un küß ehr.

Un de beid'n Froonslüd fung'n nu an, mit 'n anner to flüstern. Un de witt'n Silhouetten blänkern vun de Wand dohl. De swatten, de hung'n gans in 'n Schatten.

»Ober – Krischon Kuhlengräber – sall dee bi uns wohn'n?« freug nu de lütt Deern.

De Poppenmadam sweeg still. Se sweegen öberhaup beid' still.

Peeter spazier buten in Düstern in de dreckig'n Strot'n rum. In de lütt'n niedrig'n Hüs' plinker blinkte. af un an 'n gans lütt Lich dorch de Kattungardin'n. Mitunner kunn man Kinnerstimm'n heurn.

Peeter muß an de »Gemütlichkeit« vorrbi. In de Gaßstuv weur dat dunkel; ober boben weur Lich, un dat schien, dat sick dor boben ook de Richtig'n fun'n harrn un sick eeni einig. worn wärn. Larm meuken se weenigs'ns noog.

Peeter drück denn Hoot faß op'n Kopp un arbei' sick geeg'n Wind un Snee um de Eck' rum noh de Haupstrot, wo de groote Koopmann sin hellis Hus un sin hell'n Lod'n harr.

Un as 'e nu mit sin Poket'n unner'n Arm trüchkeum, doo gung 'e nich dorch de Husdör, sonnern hee gung in denn Doorweg 'rin. Dat weur 'n swor'n Gang forr em; ober hee wull röber noh denn Schupp'n un noh de lüttje Komer.

In'n Schupp'n weur dat düster. Lise hau mit de Been geeg'n de mör'n Bred mürben Bretter.. In de lüttje Komer weur dat ook düster. Peeter stöhn' un gung werrer trüch öbern Hoff. Doo stolper hee öber wat – dor leeg wat in'n Weeg – dat weur 'n Minsch.

»Komt mol mit Lich rut!« reep 'e lut.

De beid'n Froonslüd keum'n rut. Bi denn Ingang vun de Infohrt dor leeg Krischon Kuhlengräber, mit dat Gesich op de Steen.

Se böhrn em 'n bitt'n op. Hee weur slapp un oohne Leben. Se dreih'n em um. Hee weur doot.

Un de Söhn sä gans sach'n vorr sick hen: »Gott sei Dank!«

Sin Oogen un Paulaa ehr Oogen dreup'n trafen. sick. De beiden drücken sick de Han'n un sä'n nix. Paulaa streck sick de Ponnyhor ut 't Gesich. Ehr full in, dat Peeter ehr dorum beden harr un dat 'e secht harr, de ondlich'n Mätens dreugen nich sunn Frisur.

Un se weur jo nu 'n ondlichis Mät'n, un 'n erwussen erwachsener. Minsch weur se nu ook, 'n richtigis grootis »Fräulein«. Dat weur se alltosomen an düssen een'n Wihnachnobend worn.